Religijne intencje rosyjskiego poetyckiego undergroundu w latach 50.–60. XX wieku

RELIGIJNE INTENCJE ROSYJSKIEGO POETYCKIEGO UNDERGROUNDU W LATACH 50.–60. XX WIEKU Streszczenie W artykule została podjęta próba scharakteryzowania intencji religijnych rosyjskiego podziemia poetyckiego w okresie jego kształtowania się (lata 1950–1960 XX wieku). Przedstawiona pokrótce działalność nieofi cjalnych ugrupowań artystycznych („arefi ewcy”) oraz literackich („Mansarda”, kółko lianozowowskie) pozwala autorce na wyciągnięcie wniosku, że twórcy undergroundu na wczesnym etapie jego istnienia niezbyt interesowali się religią jako taką, a w szczególności chrześcijaństwem, zwłaszcza zaś prawosławiem. Pojawiające się jednak dość często w ich utworach biblijne wątki, motywy i obrazy wynikały zarówno z chęci zrekonstruowania kulturalno-estetycznego paradygmatu, ukształtowanego w epoce tzw. srebrnego wieku, jak z intencji epatowania współczesnych poprzez de-monstracyjną pogardę wobec zakazów ideologicznych - ta druga postawa pozwalała poetom odczuwać swoistą, anarchiczną wolność słowa. RELIGIOUS INTENTIONS OF THE RUSSIAN POETIC UNDERGROUND OF THE 1950–60TH Summary The article focuses on the religious intentions of the Russian poetic underground during the period of its formation (1950–1960th). Basing on the characteristic of the clandestine art activities (“Aref’evtsy”) and literary groups (“Mansarda”) as well as their individual members (R. Mandel’shtam, L. Chertkov, N. Shatrov, S. Krasovickij, E. Kropivnickij, I. Holin, G. Sapgir) the author comes to the conclusion that the forming underground was not notedly interested either in religion itself or Christianity and Orthodoxy in particular. The address to the biblical themes, motives, and images was determined or by the intention to restore the cultural and esthetic paradigm formed in the Silver Age, or it just became the means of contemporaries’ outrageous behavior. It also demonstrated the disregard of the ideological bans and gave the bohemian impression of the word freestyle.