Doświadczenie przeprowadzono w latach 2005-2007 na glebie bardzo lekkiej
w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Badano w nim wpływ deszczowania
i zróżnicowanego nawożenia azotem na plonowanie ziemniaka wczesnego
odmiany ‘Dorota’. Założono je jako dwuczynnikowe. Czynnikiem pierwszego
rzędu było deszczowanie w wariantach: W0 - bez nawadniania (kontrola),
W1 - deszczowanie, a drugiego rzędu zróżnicowane nawożenie azotem: N0 = 0,
N1 = 40, N2 = 80 i N3 = 120 kg N·ha-1. Ziemniaki uprawiano na pełnej dawce
obornika (40 Mg·ha-1), nawożenie fosforowo-potasowe było stosowane zależnie
od zasobności gleby, jednakowo na wszystkich poletkach.
Średni plon zebrany na poletkach kontrolnych (bez nawadniania) wyniósł
14,41 t·ha-1. Niższe plony, w zakresie 8,75-11,83 t·ha-1, zanotowano w pierwszych
dwóch latach badań o opadach 161-230 mm, wyższe natomiast (22,66 t·ha-1) -
w roku 2007, cechującym się największymi w okresie wegetacji ziemniaka opadami
(323 mm). Zastosowanie deszczowania wpłynęło na istotny wzrost plonów,
średnio do 28 t·ha-1. Uzyskany dzięki nawadnianiu przyrost wynosił 13,59 t·ha-1,
co stanowiło 94 %. Wyższe przyrosty plonów (rzędu 15,03-17,99 t·ha-1 - tj. 127-
171%) zanotowano w pierwszych dwóch latach badań o niższych opadach w okresie
wegetacji, a niższe efekty produkcyjne (7,78 t·ha-1, tj. 34,3%) przyniosło deszczowanie
w roku o największych opadach. Nawożenie azotem na poletkach kontrolnych było efektywne jedynie
w ostatnim, wilgotnym roku badań. Wystąpiło natomiast istotne współdziałanie
pomiędzy deszczowaniem i nawożeniem azotem w kształtowaniu plonu handlowego
ziemniaka. Wzrastające dawki azotu powodowały w warunkach deszczowania
istotny wzrost plonu, tj. średnio dla trzech lat 32,17 t·ha-1. Najwyższy plon
w warunkach nawadniania zanotowano przy nawożeniu 120 kg N·ha –1 (N3.
Średni z trzech lat przyrost plonu uzyskany dzięki deszczowaniu wyniósł
11,61 t·ha-1 przy dawce 40 kg N·ha-1, 16,01t·ha-1 przy 80 kg N·ha-1 i 16,69 t·ha-1
przy 120 kg N·ha-1. Produktywność 1 mm rozdeszczowanej wody zwiększała się
wraz z rosnącym nawożeniem azotem (do dawki 80 N·ha –1), i średnio dla trzech
lat oraz dawki 40, 80 i 120 kg N·ha-1 wynosiła: 113,4; 127,2 i 126,5 kg·ha-1·mm-1.
The experiment was conducted was in the years 2005-2007 on the very light
soil in Kruszyn Krajeński near Bydgoszcz. The influence of sprinkler irrigation
and the differentiated nitrogen fertilization on yields of early potato cv. ‘Dorota’
was studied. This experiment was established as a two-factorial trial. The first-row
factor was sprinkling irrigation applied in two variants: W0 - without irrigation
(control), W1 - sprinkling irrigation. The second row factor – differentiated nitrogen
fertilization, was used in the four following variants (doses): N0 = 0 kg N·ha-1,
N1 = 40 kg N·ha-1, N2 = 80 kg N·ha-1, N3 = 120 kg N·ha-1. Potatoes were fertilized
with the full dose of manure, the fertilization with P and K was uniform on all the
plots, and it was applied in relation to the soil fertility.
The mean yield harvested on control plots (without irrigation) amounted on
average 14,41 t·ha-1. Smaller yields, in range 8,75-11,83 t·ha-1, were noted in the
first two years of study which were characterized by lower rainfall (161-230 mm),
higher yields (22,66 t·ha-1) - in year 2007 that was characterized by the highest
rainfall (323 mm) in the vegetation period of the potatoes. The use of irrigation
significantly increased the yields, on average to level 28 t·ha-1. The yield increase,
obtained thanks to irrigation, amounted 13,59 t·h-1 (94 %). The higher increases of
yields (in the range 15,03-17,99 t·ha-1 – i.e. 127 %) were noted in the first two
years of investigation with lower rainfall during the vegetation period, and the
lowest productive results (7,78 t·ha-1, i.e. 34,3%) the irrigation caused in the year
characterized by the highest rainfall.
The nitrogen fertilization was effective on control plots only in case of the
last, wet year of investigations. Significant interaction of sprinkler irrigation and
nitrogen fertilization in formation of potato marketable yields was observed. The
increasing doses of nitrogen caused - in conditions of irrigation – significant yield
increase, which amounted, on average for three years 32,17 t·ha-1. The highest
yield was noted on plots fertilized with dose 120 kg N·ha-1 (N3).
Average from three years, the increase of yield obtained thanks to irrigation
amounted 11,61 t·ha-1 with dose 40 kg the N·ha-1, 16,01 t·ha-1 with dose 80 kg
N·ha-1, and 16,69 t·ha-1 with dose 120 kg N·ha-1. The higher was nitrogen dose, the
higher was productivity of 1 mm of water from irrigation. This productivity, on average
or the three years, amounted: 113,4, 127,2 and 126,5 kg·ha-1·mm-1, for the
nitrogen doses: 40, 80 and 120 kg N·ha-1, respectively.
