Rozwój nawodnień roślin sadowniczych w świetle badań ankietowych

Produkcja owoców odgrywa istotną rolę w krajowym rolnictwie i gospodarce narodowej. Aby utrzymać dotychczasowe rynki zbytu a więc i poziom produkcji musimy zapewnić odbiorcom wysoki poziom jakości owoców. Czynnikiem istotnie ograniczającym w naszych warunkach klimatycznych wysokość i jakość plonu drzew i krzewów owocowych jest susza glebowa. Dlatego też nawadnianie sadów i plantacji roślin jagodowych stało się nieodzownym elementem produkcji owoców. Istotnym czynnikiem ograniczającym rozwój nawodnień w Polsce, a przez to i intensyfikację produkcji, jest brak wody. Dlatego bardzo ważnym elementem dalszego rozwoju sadownictwa jest optymalizacja wykorzystania naszych skromnych zasobów wodnych. Powinno wiązać się to nie tylko z budową nowoczesnych oszczędzających wodę systemów nawodnieniowych ale wdrożeniem w gospodarstwach sadowniczych racjonalnych kryteriów nawadniania roślin sadowniczych. Trudnością wprowadzania nowych technologii jest rozdrobnienie gospodarstw sadowniczych i brak wiarygodnych informacji o stosowaniu nawadniania roślin. Niezbędne informacje postanowiono uzyskać za pomocą ankiet prowadzonych na ogólnopolskich konferencjach i targach sadowniczych. Celem prowadzonych badań było oszacowanie wielkości powierzchni stosowanych nawodnień upraw sadowniczych, poznanie wykorzystywanych rozwiązań technicznych, praktycznego stosowania kryteriów nawadniania a także zinwentaryzowanie używanych źródeł wody. Dla uzyskania informacji w roku 2009 przeprowadzono badania ankietowe na wszystkich większych spotkaniach sadowniczych organizowanych na terenie całego kraju. Ankietą objęto 928 gospodarstw z 12 województw o łącznej powierzchni uprawy 10362 ha. Uzyskane wyniki wykazały, że dominują-cym systemem nawadniania roślin sadowniczych jest nawadnianie kroplowe (ok. 78%) a podstawowym źródłem wody studnie głębinowe (82%). Niestety, po-nad 80% sadowników częstotliwość i wielkość dawek nawodnieniowych ustala na tzw. „oko” nie stosując żadnych wiarygodnych kryteriów. Świadczy to o konieczności wdrożenia prostych metod szacowania potrzeb wodnych roślin sadowniczych.

Fruit production plays an important role in both national agriculture and economy. In order to keep the present supply markets, which means the actual production level, we have to ensure the high quality of fruit offered to customers. In our climate soil drought is one of the crucial factor significantly controlling the quantity and quality of the fruit crop. Therefore irrigation of orchards and small fruit plantations has become an indispensable element of fruit production. The development of irrigation itself is controlled by the shortages of water. It is important to optimize the ways of using our moderate water resources in the process of orchard development. It should be related to not only modern and economical irrigation systems but also with the introduction of rational criteria of irrigation to orchard farms. However, new technologies cannot find their way to predominantly small farms and the lack of reliable information makes the whole situations even worse. The information needed should be collected through surveys conducted during national conferences and fairs. The aim of the investigations was to estimate the area of irrigated orchard and plantations, collecting the information about the technological ideas and practical usage of irrigation criteria as well as the number of water sources used. In order to gather all the data, in 2009 a survey was carried out during all important orchard meetings organized on the territory of Poland. 928 farms in 12 regions with the total area of 10362 ha, took part in the survey. The data obtained suggest that the main form of orchard irrigation is drip irrigation (ca.78%) and the main source of water is depth wells (82%). Unfortunately, more than 80% of fruit grower regulate the amount of water and the frequency of irrigation without any reliable criteria, which calls for an urgent implementation of simple methods estimating water needs of orchard plants.