Ocena właściwości wód odciekowych z krajowych składowisk odpadów komunalnych

Występowanie w odciekach składowiskowych szerokiej gamy zanieczyszczeń (organicznych i mineralnych) powoduje, że ocena ich właściwości jest zawsze ograniczona do wskaźników wybranych przez prowadzącego badania lub narzuconych przez przepisy określające zakres monitoringu. Ułatwieniem w porównywaniu różnych obiektów może być zastosowanie indeksu zanieczyszczenia odcieków (LPI – Leachate Pollution Index), obliczanego na podstawie parametrów uznanych za mające potencjalnie największy wpływ na środowisko. W pracy przedstawiono sposób określania wartości indeksu zanieczyszczenia odcieków, także w przypadku braku wyników części wymaganych analiz fizykochemicznych. Na podstawie informacji dostępnych w literaturze oraz badań własnych porównano wartości uzyskane dla wybranych krajowych składowisk odpadów komunalnych. Na przykładzie wrocławskiego składowiska odpadów komunalnych „Maślice” przeanalizowano zmiany poziomu indeksu zanieczyszczenia odcieków, związane z wiekiem oraz zmianami sposobu użytkowania składowiska. Zakres wartości LPI, obliczonego dla krajowych składowisk odpadów komunalnych wykazywał duże zróżnicowanie, nie odbiegał jednak istotnie od ich europejskich odpowiedników. We wszystkich przypadkach wody odciekowe charakteryzowały się wysokimi wartościami chemicznego zapotrzebowania na tlen (ChZT(Cr)) oraz stężeniami azotu amonowego, częściowo także chlorków. Głównym efektem zamknięcia i rekultywacji składowiska „Maślice” był spadek wartości ChZT(Cr) odcieków i to przede wszystkim wpłynęło na obniżenie wartości indeksu zanieczyszczenia dla tego składowiska.

Presence in leachate waters very broad range of contaminants (both organic and mineral), causes, that the assessment of leachate composition is limited to indicators chosen by the researcher or imposed by regulations specifying the scope of monitoring. Comparing different objects can be facilitated by the Leachate Pollution Index (the LPI), which is calculated based on parameters, which have been acknowledged to have potentially the biggest impact on environment. The paper presents a method of determining the value of the LPI, also in the case where the results of some of the required physiochemical analyses are missing. On the basis of the information available in literature as well as the author’s own research values obtained for selected national landfills have been compared. Using Maślice municipal landfill site in Wrocław as a case study, changes in the level of the LPI linked with age and changing ways of using the landfill site have been analyzed. The range of values of the indicator calculated for national landfill sites revealed extensive variation, however not diverging significantly from their European counterparts. In all of the cases the leachate waters were characterizing high levels of chemical demand for oxygen (COD(Cr)), concentrations of ammonia nitrogen and to some extent chlorides. The main effect of the closure and rehabilitation of Maślice landfill site was a decrease in COD(Cr) of leachate, which was a major factor in the drop of the LPI level for that landfill site.