Przywództwo jako refleksywny proces wspóldecyzyjny: Steve Jobs i jego odejscie w 1985 r. jako dyskurs

Niniejszy artykuł bada i  objaśnia przywództwo jako refleksywny proces współdecyzyjny. Zastosowane podejście polega na analizie sposobu, w  jaki przywódca przekazuje swoją wizję innym członkom organizacji, gdy relacja pomiędzy nimi jest skomplikowana, oraz sposobu, w  jaki tzw. ciemna strona wpływa na przywództwo. Analiza obejmuje trzy kroki: 1) wprowadzone zostają pojęcia refleksywności i  dyskursywności; 2) przywołana zostanie teoria przywództwa Chestera Barnarda w  odniesieniu do refleksywności; 3) zanalizowany zostanie przykład, mianowicie legendarne odejście Steve’a Jobsa z  Apple’a w  1985  r. i  związane z  nim okoliczności. Szczególną uwagę zwrócono na sferę dyskursywną listu rezygnacyjnego Jobsa. Wyniki badania prowadzą do dwóch wniosków. Po pierwsze, posiadanie wizji stanowi jedną z  cech wyróżniających liderów, a  taka wizja może mieć albo pozytywne, albo negatywne skutki. Wizja może przeciągnąć lidera i  jego organizację na ciemną stronę ze względu na wewnętrzne lub zewnętrzne spory o  władzę. Po drugie, odnoszący sukces lider wizjoner potrzebuje zwolenników rozumiejących, podzielających i  realizujących jego wizje w  ramach refleksywnego procesu współdecyzyjnego.

This paper examines and explicates leadership as a reflexive co-determinative process. The approach is an analysis of how a leader relates his/her view and vision to other organizational members when the relationship between them is entangled and how the so-called 'dark side' affects leadership. Three steps inform the analysis: 1) reflexivity and discursivity are introduced as constructs; 2) Chester Barnard's theory of leadership in relation to reflexivity is revisited. 3) I analyze an exemplary case: the legendary 'event' surrounding Steve Jobs' 1985 departure from Apple. Particular attention is paid to the discourse sphere of Jobs' letter of resignation. The results suggest two points. First, having vision is one of the attributes of a leader, where such a vision can have positive or negative effects. Vision may lure the leader and his/her organization to the dark side due to internal or external power disputes. Second, a successful visionary leader needs followers who understand, share, shape, and implement their leader's visions as part of a reflexive co-determinative process.