Prawne instrumenty ochrony zieleni na terenach innych niż leśne

Artykuł omawia funkcjonujące w polskim systemie prawnym mechanizmy mające na celu ochronę zieleni (drzew i krzewów) na terenach innych niż leśne w ramach regulacji prawa administracyjnego. W pracy skoncentrowano się na problematyce zezwolenia na usunięcie drzew (krzewów), przesłankach jego uzyskania, szczególnym obowiązku obciążającym posiadaczy nieruchomości związanych z uiszczeniem opłaty z tego tytułu wraz z wyjątkami od tego obowiązku. Odniesiono się ponadto do kwestii skutków braku uzyskania zezwolenia, które konkretyzują się w decyzji administracyjnej organów gminy nakładającej karę pieniężną z tego tytułu. W artykule przeanalizowano również, kto powinien być adresatem decyzji administracyjnej nakładającej karę za usunięcie drzew (krzewów) bez zezwolenia oraz jakie środki ochrony prawnej osobie takiej przysługują. W konkluzji stwierdzono, że polski system prawny prawidłowo chroni zieleń, a świadomość prawna obywateli jest wysoka, tym bardziej, że w społeczeństwie powszechna staje się wiedza, iż usuwanie drzew (krzewów) bez zezwolenia grozi daleko idącymi sankcjami finansowymi, których zakres niejednokrotnie może przekraczać możliwości zarobkowe osoby, która działania takie podjęła. W konkluzji artykułu wyrażono postulat przynajmniej stopniowego wprowadzania rozwiązań prawnych, które mają na celu ochronę szczególnie tych osób, które wprawdzie dokonały niedozwolonej ingerencji w drzewostan (usunęły bez zezwolenia drzewa lub krzewy) i z tego tytułu grozi im kara pieniężna, ale ingerencja ta była usprawiedliwiona szczególnymi okolicznościami (np. stanem wyższej konieczności wynikającym z zagrożenia dla życia lub zdrowia osób albo dla mienia).

The article presents mechanisms operating in Polish legal system aiming at protection of greenery (trees and bushes), in the areas other than forest grounds, on the basis of administrative law regulations. The paper focuses on the problems of tree (bush) removal permit, conditions of its obtainment, particular obligation imposed on the property owners and involving a payment resulting from this obligation and the exemptions from this duty. Moreover, the Authors addressed the issue of consequences of a lack of this permit, which assume a real shape in the administrative decision of the district authorities imposing a financial penalty. The article analyzed also the problem who should be the addressee of the administrative decision imposing a penalty for unlicensed tree (bushes) removal and to what available legal remedies such person is entitled. In conclusion it was stated that Polish legal system properly protects greenery and legal awareness of the citizens is high, the more so as, the information that removing trees (bushes) without a permit could have far-reaching consequences, the range of which in many cases may exceed financial possibilities of a person who undertook such activities, becomes a common knowledge. In conclusion of the article the Authors postulate at least a gradual implementation of legal solutions specially aiming at protection of the persons who although were guilty of illegal interference into a tree stand (removed trees or bushes) without permission and so are facing financial penalty, yet their interference was justified by the circumstances (e.g. the state of necessity resulting from threat to human life, health or property).