Koncepcje metodologii ogólnej a ekonomia

Pomimo faktu, iż metodologia oraz jej subdyscyplina – metodologia nauk ekonomicznych – poszukują odpowiedzi na pytania o fundamentalnym znaczeniu dla poznania naukowego systemów gospodarczych, to przez lata cieszyły się one nikłą popularnością wśród ekonomistów. W ostatnich latach sytuacja ta ulega jednak zmianie, prowadząc do rosnącego zainteresowania kwestiami metodologicznymi w ekonomii. W związku z powyższym, celem niniejszego artykułu jest próba przedstawienia głównych nurtów metodologii ogólnej oraz ich realizacji w ekonomii. Podjęto próbę charakterystyki tradycyjnych ujęć metodologicznych, poczynając od indukcjonizmu, poprzez poglądy Koła Wiedeńskiego i weryfikacjonizm, aż po falsyfikacjonizm Poppera oraz jego modyfikacje w ramach teorii Kuhna i Lakatosa. W pracy dokonano również przeglądu współczesnych stanowisk metodologicznych z uwzględnieniem koncepcji anarchizmu metodologicznego Feyerabenda, podejścia retorycznego McCloskey, neopragmatyzmu oraz realizmu krytycznego Lawsona.

Despite the fact that methodology and its subdiscipline – methodology of economic sciences – look for answers to the questions which are fundamental for scientific cognition of economic systems, over the years they enjoyed dim popularity among economists. Only recently this situation has started to change, leading to an increasing interest in the methodological issues in economics. Therefore, the aim of this article is to present the main theories of general methodology and their implementation in economics. Presented article undertakes an attempt to characterise traditional methodological approaches ranging from inductivism, through the views of the Vienna Circle and justificationism, until Popper’s falsificationism and its modifications within the theories of Kuhn and Lakatos. The paper also reviews the positions of contemporary methodology, taking into account the concept of Feyerabend’s methodological anarchism, McCloskey’s rhetorical approach, neo-pragmatism and Lawson’s critical realism.