Oб особенностях латинской транслитерации кириллического текста плачевной речи по карлу xi Юхана спарвенфельда

Niniejszy artykuł poświęcony jest sposobowi transliteracji tekstu mowy pogrzebowej na cześć Karola XI, napisanej przez szwedzkiego dyplomatę i znanego slawistę-leksykografa J. Sparwenfelda. Placzewnaja recz na pogrebenie [...] Karolusa Odinatsetogho (1697) jest dziełem niezwykłym, została bowiem napisana w całości w języku cerkiewnosłowiańskim redakcji ruskiej i wydrukowana czcionką łacińską. W pracy przedstawiono metodę konwersji oryginalnego – cyrylickiego – tekstu na alfabet łaciński. Analiza materiału źródłowego wykazała, iż sposób transliteracji poszczególnych znaków jest zróżnicowany niekiedy do takiego stopnia, że czytelnik zauważa niekonsekwencję zapisu nawet w obrębie jednego leksemu. Należy ponadto zaznaczyć, że w transliteracji widoczna jest orientacja na polską ortografię. Pod tymi względami Placzewnaja recz znacząco różni się od innych rosyjskojęzycznych tekstów, które Sparwenfeld zapisał znakami alfabetu łacińskiego. Taka rozbieżność może świadczyć o tym, że omawiana mowa pogrzebowa została odtworzona w nowej formie graficznej bez udziału Sparwenfelda.

This article is devoted to the transliteration of the eulogy in honour of Charles XI, written by the Swedish diplomat and well-known Slavist and lexicographer J. Sparwenfeld. The funeral speech in memory of Charles XI (1697) is a unique and unusual source, since it was written entirely in Russian recension of Church Slavonic and printed with the use of the Latin script. The paper presents the method of conversion of the original (Cyrillic) text into the Latin script. The analysis of the source material has shown that the transliteration of particular characters varies significantly, sometimes to such an extent that the reader notices the record’s inconsistency even within a single lexeme. In addition, it should be noted that the transliteration in some cases is consistent with the principles of Polish orthography. In respect of this, The funeral speech… significantly differs from other Russian-language texts written by Sparwenfeld in the Latin script. Such a discrepancy may indicate that discussed funeral speech was recreated with the use of Latin characters without Sparwenfeld’s participation.