Simulation and Optimization Experiments on Some Model of SD Type: Aspect of Stability and Chaos

Problemy stabilności i chaosu są obecnie w centrum zainteresowań wielu dyscyplin naukowych, od matematyki i teorii sterowania począwszy, po praktyczne zagadnienia zarządzania i ekonomii. Problemy te są ze swej natury interdyscyplinarne i mają wiele praktycznych zastosowań. Doświadczenia autorów w dziedzinie modelowania, analizy i symulacji złożonych, nieliniowych, dynamicznych i wielopoziomowych systemów rozwijały się stopniowo od prostych przemysłowych modeli poprzez bardziej złożone hybrydowe zastosowania według idei prof. Coyle'a zwanych w literaturze przedmiotu "symulacją zanurzoną w optymalizację" oraz "optymalizacją zanurzoną w symulację". Celem tego artykułu jest przedstawienie nowych wyników otrzymanych przez autorów w dziedzinie symulacji i optymalizacji na modelach typu SD (Dynamiki Systemowej [Coyl77, Coyl94, Coyl96, Coyl98, Forr61, Forr69, Forr71, Forr72, Forr75, Gonc08, Plat10, Rado01, Ster00, Ster02]). W szczególności zajęto się aspektem "analizy wrażliwości" w badaniu stabilności i chaosu. Jest to nowe zagadnienie w dziedzinie zastosowania modeli typu SD dla analizy złożonych, nieliniowych, dynamicznych i wielopoziomowych systemów. Przez wiele lat autorzy stosowali metodę SD przy rozwiązywaniu problemów ekonomii i zarządzania, używając różnych zastosowań i języków [patrz publikacje: Kasp02, Kasp05, KaMa05, KaMa06, KaMS00, KaMS01, KaMS03, KaMS06, KaSl05]. Ostatnie badania na modelu DYNBALANCE (3-1-III) [Kasp09, KaMS06, KaSl03, KaSl05a, KaSl06] pozwalają na podkreślenie istotnej roli "analizy wrażliwości" w badaniu stabilności i chaosu modelowanego systemu. W tym artykule zaprezentowano niektóre wyniki przeprowadzonej analizy.