Zmiany w eksporcie rolno-spożywczym nowych państw członkowskich UE: analiza metodą stałych udziałów w rynku

Celem artykułu jest dekompozycja zmian eksportu produktów rolno-spożywczych siedmiu nowych państw członkowskich Unii Europejskiej (tj. Bułgarii, Czech, Litwy, Polski, Rumunii, Słowacji i Węgier) w latach 2004-2014. Wykorzystano do tego metodę stałych udziałów w rynku (constant market share – CMS). Zgodnie z tą metodą na zmiany eksportu wpływają cztery czynniki: efekt wzrostu popytu światowego, efekt struktury towarowej, efekt struktury geograficznej oraz efekt konkurencyjności. Przeprowadzone badanie wykazało, iż do wzrostu eksportu rolno-spożywczego nowych państw członkowskich UE w analizowanym okresie przyczynił się przede wszystkim efekt wzrostu światowego popytu na żywność, a także w istotny sposób efekt konkurencyjności (z wyjątkiem Węgier).

The aim of the paper is to identify driving forces of the exports growth of agri-food products in the New EU Member States, namely Bulgaria, the Czech Republic, Hungary, Lithuania, Poland, Romania and Slovakia in years 2004-2014. To assess the factors of the exports development the constant market share (CMS) model was employed. According to the CMS approach, the exports growth depends on: the world demand effect, the commodity composition effect, the market distribution effect and the competitiveness effect. The obtained results show that the agri-food exports development of the New EU Member States in the period in question was mainly influenced by a favourable world demand effect. Except for Hungary, also the competitiveness effect contributed to the agri-food export growth.