Political correctness, czyli o etycznej wrażliwości języka

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja zjawiska politycznej poprawności i jej wpływu na językową komunikację. Wyrastając ze słusznego skądinąd programu sprawiedliwości i otwartości na drugiego człowieka, ma w swym podstawowym zamierzeniu polegać na unikaniu w dyskursie publicznym stosowania obraźliwych słów i zwrotów oraz zastępować je wyrażeniami bardziej neutralnymi. Opiera się na założeniu, że stosowanie obraźliwego, atakującego języka przyczynia się do zwiększenia poziomu uprzedzeń oraz wyrządza krzywdę przedstawicielom dyskryminowanych grup. Co jednak zrobić, jeśli tego typu działania mogą służyć wprowadzaniu językowej autocenzury lub być początkiem manipulacji, tym bardziej, że nieuchronne stają się nawiązania i porównania do orwellowskiej nowomowy, a to znane nam z historii doświadczenia.

The purpose of this article is to present the phenomenon of political correctness and its impact on the linguistic communication. Growing up with the right program of justice and openness to the other person has in their primary intention to rely on avoiding the public discourse the use of offensive words and phrases and replace them with more neutral expressions. It is based on the assumption that the use of offensive, attacking language helps to increase the level of prejudices and harms representatives of discriminated groups. But what if this type of activity can help to implement the linguistic self-censorship or to be the beginning of manipulation, perhaps more sophisticated and at a higher level, but still, all the more reason, that references and comparisons to Orwellian newspeak are becoming inevitable, and these are the experiences we know from history.