Zmiany demograficzne i ich następstwa dla wybranych obszarów polityki społecznej w dużych miastach w Polsce

W artykule przedstawiono zmiany podstawowych elementów ruchu naturalnego w Polsce na początku XXI w. oraz ich przewidywany przebieg do 2035 r. w wybranych dużych miastach. Efektem spadku liczby urodzeń oraz umieralności jest postępujące starzenie się społeczeństwa polskiego. Zmniejsza się nie tylko liczebność populacji Polaków, ale następują również niepokojące, z punktu widzenia odnawialności pokoleń, zmiany. Stawiają one nowe wyzwania polityce społecznej. Wyniki przeprowadzonych badań pokazały, że w perspektywie 2025 r. w obszarze edukacji na poziomie szkół podstawowych i gimnazjów utrzymanie wartości wskaźników charakteryzujących dostępność uczniów do nauczycieli i bazy materialnej na poziomie 2012 r. będzie wymagać znacznego poszerzenia zasobów kadrowych i rzeczowych. W 2035 r. tak duże zasoby nie będą już potrzebne. W całym rozważanym horyzoncie czasowym, czyli do 2035 r., utrzymanie dostępności ludzi starszych do świadczeń szpitalnych oraz instytucjonalnej pomocy społecznej wymaga natomiast znacznej rozbudowy jednostek przeznaczonych do realizacji takich świadczeń.

The paper presents the changes in the basic elements of natural movement in Poland in selected large cities in the early XXI century and their predictable course until 2035. The result of the fall in the number of births and the mortality rate is progressive aging of Polish society. This reduces not only the population of Poles but also leads to disturbing changes in demographic renewal and pose new challenges of social policy. Study results showed that in the year 2025 in the field of education at elementary and secondary level, maintaining the value of indicators characterizing the availability of students to teachers and the material base level of the year 2012 will require a significant enlargement of resources in staff and equipment. However, already in 2035 as large means will no longer be needed. As regards to the entire considered time horizon, that is, by 2035 to maintain the availability of elderly people to hospital services and institutional social assistance requires a substantial expansion of units designed to provide such benefits.