Metoda demograficzna dla samorządu

Przedmiotem referatu jest szerzenie oświaty demograficznej, a w konsekwencji – tworzenie rynku na usługi demograficzne w samorządach terytorialnych. Dziś prognozy ludnościowe, nawet alarmistyczne, nie pomagają w podejmowaniu decyzji, bo nie są zaadresowane. Burmistrz, starosta czy marszałek nie wie, jak on, samorządowiec, może spożytkować sygnały demograficzne, które codziennie poprzez media doń docierają. Potrzebna jest metoda, a pierwszym wymaganiem, stawianym ofercie demografów dla samorządu, musi być adres; drugim… prostota. Żadnych trudnych wyrazów ani obliczeń. To ma działać samo. Autor – jako ówczesny wiceprezydent Gliwic, odpowiedzialny za sprawy edukacyjne i społeczne – opracował taką metodę w 1998 r. Co roku publikował lokalne raporty demograficzne, a obecnie przedstawia podsumowanie 15 lat stosowania metody z nadzieją, że wyniki, jakie dzięki tej metodzie osiągnęły Gliwice, zachęcą również inne samorządy. Te wyniki to decyzje, podejmowane na podstawie dokładnego prognozowania społecznych skutków zmiany struktury wieku. Np. głęboka restrukturyzacja szkolnictwa odbywała się w warunkach spokoju społecznego, bo nawet drastyczne zmiany (likwidacja wielu szkół) były wcześniej zapowiadane i zrozumiale uzasadniane. Dobrą kondycję finansową Gliwice zawdzięczają m.in. temu, że w mieście nie kumulowały się problemy i koszty utrzymywania zbędnych obiektów. Błędem z kolei było mniemanie, że na zjawiska demograficzne samorząd ma wpływ taki jak na meteorologiczne, co stymulowało działania raczej reaktywne niż proaktywne.

The subject of this paper is to spread demographic education and, consequently, creation of a market for demographic services among local governments. Nowadays the population projections, even if alarming, do not help to make a decision because they are not directed to anyone. A member of the local government, the mayor, the governor or the marshal does not know how he may utilize demographic signals that everyday reach him by mass-media. What is needed is a method, and the first requirement fom the local governments for demographers’ offer must be the direct address; second would be the simplicity. No harsh words or calculations. It is to act itself. While taking responsibility as the Vice President of Gliwice especially in educational and social issues, the author has developed such a method in 1998. He used to publish local demographic reports every year and currently he presents a summary of 15 years of the method application hoping that the results that we have achieved through this method in Gliwice would encourage other local governments. These results are the effects of decisions taken on the basis of accurate projecting social effects of changes in the age structure. For example, a deep restructuring of the education has been accompanied by social acceptance, because even drastic changes (elimination of many schools) were previously publicly announced and clearly justified. Good financial condition in Gliwice is, among other, the result of the fact that the city is not accumulating problems and the costs of maintaining unnecessary objects. On the other side, the mistake was the conviction that the government’s influence on demography is such as on the weather, which stimulated the passive attitude rather than active.