Obraz kampanii wyborczej w wyborach prezydenta RP w latach 1990–2015 na podstawie wydatków wykazywanych w sprawozdaniach finansowych podmiotów zgłaszających kandydatów w tych wyborach

Obraz kampanii wyborczej w wyborach Prezydenta RP w latach 1990–2015 na podstawie wydatków wykazywanych w sprawozdaniach finansowych podmiotów zgłaszających kandydatów w tych wyborach. Wynik wyborów w istotnej mierze uzależniony jest od wielu zróżnicowanych działań prowadzonych w różnych formach w ramach kampanii wyborczej, w szczególności od działań agitacyjnych, mających na celu nakłonienie lub zachęcenie do głosowania w określonysposób lub do głosowania na kandydata określonego komitetu. Uznaje się, że sposoby i formy prowadzenia kampanii są różnorodne, że podmioty przygotowujące ją stosują najróżniejszetechniki agitacji, że na przestrzeni lat zmieniają się działania podejmowane w ramach agitacji wyborczej, że następuje dynamiczny rozwój metod i środków jej prowadzenia. Próba przeanalizowania tych kwestii podjęta została na podstawie sprawozdań finansowych podmiotów zgłaszających kandydatów w wyborach prezydenckich w Polsce od 1990 roku, ze świadomością i odniesieniem się do mogących pojawiać się wątpliwości co do rzetelności danych zamieszczanych w tych sprawozdaniach. Mimo tych – bywa, że zasadnych – wątpliwości, możliwe jest sformułowanie ogólnych wniosków i konkluzji w tej materii. Niewątpliwie, na przestrzeni ostatnich ponad 25 lat zwiększyło się w kampaniach wyborczych znaczenie środków masowego przekazu, a przede wszystkim telewizji. Nie oznacza to jednak, że do lamusa przeszły „niemedialne” sposoby prowadzenia kampanii. Skala ich wykorzystania jest nadal znacząca, chodź często – niestety – koszty tego rodzaju działań nie znajdują odbicia w sprawozdaniach finansowych. Niezależnie od metod prowadzenia kampanii z punktu widzenia Państwa i jego obywateli ważniejsze wydaje się natomiast to, by kampanie były zgodne z prawem, uczciwe, pluralistyczne, konkurencyjne, finansowane w legalny i jawny sposób. Legalna i uczciwa kampania wyborcza stanowi bowiem podstawę uczciwych wyborów, dając jednocześnie legitymację do rządzenia wybranym w ich wyniku organom.

Depiction of election campaigns in the elections of the President of the Republic of Poland over the period of 1990–2015 on the basis of expenditure reported in financial statements by the entities that nominated the candidates for these elections. The election outcome depends to a considerable extent on a number of diverse activities conducted in various forms in an election campaign – in particular on canvassing – that are aimed at inducing or encouraging people to vote in a certain way or to vote for a candidate of a particular committee. It is deemed that campaigning methods and forms are diverse, that the entities that prepare them use various canvassing techniques, that the actions taken as part of canvassing change over the years, that the canvassing methods and means develop dynamically. An attempt to analyse these issues was taken on the basis of the financial statements of the entities that have nominated the candidates for the presidential elections in Poland since 1990, bearing in mind the possible doubts about the reliability of the data published in these reports. Despite these – sometimes justified – doubts, it is possible to formulate general conclusions in this matter. Undoubtedly, the importance of mass media, in particular television, has increased in election campaigns over the last 25 years. However, this does not mean that the “non-media” ways of campaigning have been put on the shelf. The scale of their use is still significant, but – unfortunately – the costs of such activities are often not reflected in financial statements. Regardless of campaigning methods, from the point of view of the State and its citizens it is more important that the campaigns should be lawful, fair, pluralistic, competitive, financed in a legal and transparent way. A legal and fair election campaign is the basis of fair elections, and it also ensures the legitimacy to rule for the bodies elected as a result of the elections.