Subwencja ogólna jako instrument wsparcia transferowego samorządu gminnego

Dochody jednostek samorządu terytorialnego obejmują dochody własne oraz transfery z budżetu państwa w postaci subwencji ogólnej oraz dotacji celowych. Transfery stanowią dochód uzupełniający. Stałą formę wparcia, niepowiązaną z określonymi zadaniami realizowanymi przez samorząd, stanowi subwencja ogólna. Celem niniejszego opracowania jest weryfikacja cech i znaczenia subwencji ogólnej dla gmin, z uwzględnieniem aktualnego mechanizmu ustalania wielkości poszczególnych jej komponentów: wyrównawczej, równoważącej i oświatowej. W oparciu o źródła regulacyjne oraz publikowane raporty Ministerstwa Finansów dokonano oceny funkcjonowania instrumentu subwencyjnego w latach 2011–2016. Analiza danych statystycznych potwierdziła kluczową rolę tzw. subwencji oświatowej, przekazywanej każdej jednostce samorządu gminnego, z drugiej zaś strony wskazała na coraz mniejszą liczbę gmin uprawnionych do korzystania z części wyrównawczej i równoważącej.