„NIEPOLITYCZNA POLITYKA”? KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLITYKI MIGRACYJNEJ W POLSCE W LATACH 1989–2016 “UNPOLITICAL POLITICS”? THE SHAPING OF MIGRATION POLICY IN POLAND BETWEEN 1989–2016
Celem artykułu jest próba przedstawienia właściwości oraz mechanizmów instytucjonalnych
kształtowania się polskiej polityki migracyjnej w latach 1989–2016. Nawiązujemy w nim
do koncepcji „paradygmatów polityki” Petera A. Halla, który analizował formy polityki
publicznej państwa w kategoriach świadomego dostosowywania ich celów i narzędzi zgodnie
z posiadanymi doświadczeniami oraz napływającymi nowymi informacjami. Nawiązując do
niej, będziemy chcieli wykazać, że na początku dekady lat 90. ubiegłego wieku mieliśmy
w Polsce do czynienia z radykalnym zerwaniem dotychczasowego „reglamentacyjnego”
paradygmatu polityki migracyjnej, a następnie z tworzeniem jej nowego układu i przeszło 15-letnim jego funkcjonowaniem. Podkreślamy trzy jego właściwości. Pierwsza z nich
mówi o tym, że to nie emigracja z Polski jako dominujące liczebnie zjawisko w sytuacji
migracyjnej kraju w omawianym okresie, lecz imigracja i pojawienie się w naszym kraju
różnych kategorii cudzoziemców były i pozostawały głównym bodźcem kształtowania się
polityki państwa w dziedzinie migracji. Druga wskazuje na to, że podstawowe znaczenie dla
tworzenia i funkcjonowania tej polityki miał resort zajmujący się sprawami wewnętrznymi.
Łączyło się to z preferencją dla rozwoju prawa, procedur i mechanizmów instytucjonalnych
(rozumianych jako współpraca w ramach administracji rządowej) związanych z kontrolą
i bezpieczeństwem migracji, kosztem szerszej dyskusji o celach i kierunkach polityki
migracyjnej państwa. Trzecia zaś dotyczy „praktycznego” rozumienia polityki migracyjnej
i skupia się na rozwiązywaniu kwestii migracyjnych ujmowanych w kategoriach
administracyjnych, związanych z oceną funkcjonowania procedur prawnych i narzędzi
instytucjonalnych. Owo praktyczne podejście z jednej strony utrudniało funkcjonowanie
polityki migracyjnej w Polsce i skuteczne rozwiązywanie nowych wyzwań migracyjnych,
ale z drugiej strony ułatwiało szybkie przejmowanie międzynarodowych i europejskich
(unijnych) rozwiązań prawnych. Pytanie, jakie sobie zadajemy na koniec artykułu, brzmi:
czy reakcje władz polskich na „kryzys migracyjny” w Europie, począwszy od połowy
2015 r., stanowią kontynuację dotychczasowego paradygmatu, czy też są one zapowiedzią
jego zmiany lub też nawet radykalnego zerwania?
The article aims to present the institutional characteristics and mechanisms of the
development of migration policy in Poland in the years 1989–2016. The authors refer to
the concept of “policy paradigms” developed by Peter Hall, who analysed state public
policies from the perspective of the conscious adaptation of goals and tools in accordance
with the experience possessed and the influx of new information. Following this theory,
the authors demonstrate how at the beginning of the 1990s there was a radical break
with the “regulating” migration policy paradigm in Poland, which was followed by the
development of its new form and 15 years of its subsequent functioning. Three of its
features are underlined in the text. The first makes the case that rather than emigration from
Poland as a statistically dominating phenomenon in the given timeframe, it is immigration
and the growing presence of various categories of foreigners which was and remains
the main factor in the shaping of migration policies in the country. The second feature
points at the fundamental significance of the Ministry of the Interior in the making and
functioning of these policies. This was coupled with the preference for the development
of law, procedures and institutional mechanisms (understood as cooperation within the
state administration) regarding migration control and security at the expense of a broader discussion on the goals and direction of the country’s migration policy. The third feature
pertains to the “practical” understanding of migration policy, which focuses on resolving
administrative issues pertaining to migration such as the evaluation of the functioning of
legal procedures and institutional tools. On one hand, this practical approach hindered the
proper functioning of migration policies and the effective resolution of new challenges,
whilst on the other hand it made it easier to swiftly adopt international and European
(EU) legal solutions. The question that the authors pose at the end of the article is if the
reaction of the Polish government to the “migration crisis” that hit Europe from the second
half of 2015 is a continuation of the established paradigm, or is it the foreshadowing of
changes or even a radical shift in the status quo.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies
Informacja
SZANOWNI CZYTELNICY!
UPRZEJMIE INFORMUJEMY, ŻE BIBLIOTEKA FUNKCJONUJE W NASTĘPUJĄCYCH GODZINACH:
Wypożyczalnia i Czytelnia Główna: poniedziałek – piątek od 9.00 do 19.00