Koszt kapitału w teorii i praktyce przedsiębiorstw

The article discusses the theoretical concept of the cost of capital as well as the practical aspects of using information about the cost of capital in managing companies. The author also reviews the results of a survey among Polish companies on the cost of capital in decision-making processes. The cost of capital plays an important role in calculating the economic value of the company and its components as well as in measuring the net present value of investment projects. The cost of capital makes it possible to convert future expected cash flows from assets into the present value of these assets. Future cash flows are discounted using the cost of capital as a discount rate. The importance of the cost of capital in managing companies largely depends on to what extent companies use economic value based on discounted cash flows. Comparing the actual rate of return on invested capital with the weighted average cost of capital makes it possible to find out whether the company creates economic value added (EVA). The results of the survey carried out among Polish companies indicate that the concept of the cost of capital is understood in different ways. Only about half the surveyed companies use data on the cost of capital in feasibility studies, valuation, in the choice of sources of financing and in the evaluation of their own performance (for example, in EVA calculation).

W artykule przedstawiono pojęcie kosztu kapitału w przedsiębiorstwie od strony teoretycznej oraz praktyczne aspekty wykorzystania informacji o nim w zarządzaniu przedsiębiorstwami. Zaprezentowano także wyniki badania ankietowego polskich spółek handlowych dotyczącego roli kosztu kapitału w podejmowaniu decyzji w przedsiębiorstwie. Koszt kapitału ma zasadnicze znaczenie dla wyceny wartości ekonomicznej całego przed-iębiorstwa lub jego poszczególnych części oraz oceny wartości bieżącej netto projektów inwestycyjnych. Umożliwia on bowiem przekształcenie przyszłych przepływów pieniężnych netto spodziewanych z danych aktywów w wartość bieżącą tych aktywów. Koszt kapitału jest wykorzystywany jako stopa dyskontowa przy aktualizowaniu przyszłych przepływów pieniężnych. Jego rola w zarządzaniu przedsiębiorstwem jest w dużej mierze uzależniona od zakresu wykorzystywania przez nie wyceny wartości ekonomicznej opartej na metodzie zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Porównanie zrealizowanej stopy zwrotu z kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwie ze średnim ważonym kosztem tego kapitału pozwala ocenić, czy przedsiębiorstwo jest zdolne do tworzenia wartości dodanej (miernik EVA). Na podstawie wyników badania ankietowego można stwierdzić, że pojęcie kosztu kapitału jest interpretowane w polskich przedsiębiorstwach nie zawsze w ten sam sposób. Ponadto, informacje o koszcie kapitału są wykorzystywane jedynie w około połowie ankietowanych spółek, głównie w zakresie oceny opłacalności projektów inwestycyjnych, wyceny wartości przedsiębiorstwa lub składników jego aktywów, wyboru źródeł finansowania oraz oceny wyników działalności przedsiębiorstwa (np. obliczanie EVA).