Wzrost gospodarczy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej na tle wybranych krajów wschodzących

The paper offers an empirical analysis of economic growth paths in two groups of countries. The first group consists of 10 Central and Eastern European (CEE10) countries. The second group constitutes a benchmark and encompasses 29 emerging economies in other regions of the world. The authors compare the growth paths of the CEE10 countries and the reference emerging economies. They use two econometric methods to test their research hypotheses: income-level convergence analysis and growth accounting exercise. The existence of convergence is checked using linear regression equations estimated with the least squares method (the explanatory variable is the rate of real GDP per capita growth in the case of β convergence and standard GDP per capita deviation between countries in the case of σ convergence. Total factor productivity (TFP), on the other hand, is calculated using the residual method, by subtracting from the overall rate of real GDP growth the average weighted growth rate of measurable factors of production: labor and physical capital. The main findings from the analysis are as follows: (1) individual CEE countries and the CEE10 group, as a whole, displayed relatively fast economic growth, compared with the remaining 29 emerging economies; (2) the analysis did not confirm that the fast economic growth of the CEE10 countries (in comparison with the other emerging economies) resulted from the mechanism of absolute convergence. There were signs, however, that the former group was subject to conditional β convergence; (3) rapid economic growth in the CEE10 countries was to a large extent (more considerably than in other analyzed countries) driven by the increase in total factor productivity.

Artykuł przedstawia empiryczną analizę ścieżek wzrostu gospodarczego dwóch grup krajów. Pierwsza obejmuje 10 państw Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW-10). Druga grupa stanowi punkt odniesienia i uwzględnia 29 gospodarek wschodzących z innych regionów świata. Analiza dotyczy okresu 1993-2007. W artykule porównano ścieżki wzrostu gospodarczego krajów EŚW-10 i pozostałych krajów wschodzących. Do weryfikacji hipotez badawczych wykorzystano analizę konwergencji dochodowej i rachunek wzrostu gospodarczego. Występowanie zjawiska zbieżności weryfikowano za pomocą równań regresji liniowej, które estymowano metodą najmniejszych kwadratów (zmienną objaśnianą jest tempo wzrostu realnego PKB per capita w przypadku zbieżności β lub odchylenie standardowe PKB per capita między krajami w przypadku zbieżności σ). Natomiast łączną produktywność czynników wytwórczych (TFP) policzono metodą rezydualną, odejmując od tempa wzrostu realnego PKB ogółem średnie ważone tempo wzrostu mierzalnych czynników wytwórczych: pracy i kapitału rzeczowego. Główne wnioski z przeprowadzonej analizy są następujące: (1) Poszczególne kraje Europy Środkowo-Wschodniej oraz grupa EŚW-10 jako całość zanotowały względnie szybki wzrost gospodarczy w porównaniu z pozostałymi 29 krajami odniesienia. (2) Badanie nie potwierdziło, aby szybki wzrost gospodarczy krajów EŚW-10 (w porównaniu z krajami referencyjnymi) wynikał z mechanizmu konwergencji absolutnej, chociaż okazuje się, że analizowane kraje rozwijały się zgodnie z hipotezą konwergencji warunkowej typu β. (3) Szybki wzrost gospodarczy krajów EŚW-10 był w dużym (znacznie większym niż w pozostałych badanych krajach) stopniu determinowany przez wzrost łącznej produktywności czynników wytwórczych.