Zmiany strukturalne i koniunkturalne a zatrudnienie w polskim przemyśle przetwórczym

The article examines the impact of changes in the sector breakdown of employment on the level of employment in Poland’s manufacturing industry. To investigate the scope of structural changes, the author uses a method originally developed by Groshen and Potter (2003). The method assumes that changes in employment are structural in nature if they have the same direction at a time of both recession and recovery (for example, if employment in the sector rises or falls in both periods). Cyclical changes occur if their direction at a time of recession is different from that at a time of recovery – for example, if employment in the sector falls during a recession, while rising at a time of recovery, the author says. The study finds that sectors that lost out as a result of structural changes in the analyzed period accounted for a decreasing proportion of total manufacturing sector employment. At the same time, the role of pro-cyclical sectors increased, the author says. He adds that the drop in demand for labor related to the economic downturn at the end of the last decade was less acute than the decline at the end of the preceding decade. This shows that traditional macroeconomic policies can have a greater impact on employment than other measures, especially in manufacturing, Bartosik concludes.

Celem artykułu jest wyjaśnienie, jaką rolę odegrały zmiany w gałęziowej strukturze zatrudnienia w kształtowaniu wielkości zatrudnienia w polskim przemyśle przetwórczym. Czy spowolnieniu gospodarczemu na przełomie wieków towarzyszyła intensywniejsza restrukturyzacja niż w czasie spowolnienia gospodarczego pod koniec ostatniej dekady, co przyczyniło się do głębszego spadku zatrudnienia? Do zbadania skali zmian strukturalnych wykorzystano metodę opracowaną przez Groshen i Pottera (2003). Przyjmuje ona, że zmiany w zatrudnieniu są strukturalne, jeśli mają ten sam kierunek w czasie recesji i ekspansji (np. w obu przypadkach zatrudnienie w sektorze rośnie lub spada). Cykliczne zmiany wstępują natomiast, jeśli ich kierunek jest inny w czasie recesji i ekspansji (w przypadku Polski w czasie spowolnienia i ożywienia), np. w pierwszym przypadku zatrudnienie w sektorze spada, a w drugim rośnie. Uzyskane wyniki wskazują, że w badanym okresie gałęzie tracące w wyniku zmian strukturalnych zmniejszyły swój udział w całkowitym zatrudnieniu przemysłu przetwórczego. Zwiększyły jednocześnie swój udział gałęzie reagujące procyklicznie. Prowadzi to do wniosku, że pod koniec ostatniej dekady spadek popytu na pracę związany z dekoniunkturą był mniejszy niż na przełomie wieków, ponieważ mniejsza była niż w przeszłości dodatkowa (w stosunku do koniunkturalnej) redukcja zatrudnienia wynikająca z przeobrażeń strukturalnych. Wskazuje to także na większą możliwość oddziaływania za pomocą tradycyjnej polityki makroekonomicznej na zatrudnienie, zwłaszcza w przemyśle przetwórczym.