Asymetryczny wpływ zmian kursu walutowego na gospodarkę Polski

The article analyzes the effects of the appreciation and depreciation of the Polish zloty against the euro. The author argues that sensitivity to the impact of exogenous shocks is a characteristic feature of small and medium-sized open economies, which also include Poland. According to Karp, exchange rate fluctuations are disturbances that have a strong impact on foreign trade, the price level and the entire economic system. Due to the complexity of the relationships between economic variables, an appropriate analysis must be conducted on a complete macroeconometric model, the author says. Analysis was conducted on a monthly model of the Polish economy (WM-1) that also contained asymmetric equations based on the threshold-error correction model (TECM). In two simulations, symmetric exogenous shocks – persistent for three months and directly causing the Polish zloty to either appreciate or depreciate – were assumed. These impulses set off the exchange rate multiplier effect and consequently the reaction of the whole economic system. The responses of the variables are asymmetric depending on the direction of the impulse, the author says. The simulation analysis shows stronger reactions when the zloty appreciates than when it depreciates. Although the initial impulse directly affects the “nominal” economy, its impact also influences the real economy by affecting production, investment and employment, the author concludes.

Celem artykułu jest analiza odmienności reakcji gospodarki Polski w zależności od zmian kursu walutowego wywołujących aprecjację lub deprecjację złotego względem euro. Cechą charakterystyczną gospodarek otwartych o małej i średniej wielkości, do których zalicza się również Polska, jest duża wrażliwość na oddziaływanie wielu egzogenicznych szoku. Wahania kursu walutowego są impulsami, które silnie oddziałują na wymianę zagraniczną, poziom cen i funkcjonowanie całego systemu ekonomicznego. Ze względu na złożoność relacji miedzy zmiennymi ekonomicznymi, przeprowadzenie właściwych analiz symulacyjnych możliwe jest jedynie na kompletnym modelu makroekonometrycznym. W tej roli wykorzystany został miesięczny model WM-1, który w swej strukturze zawiera również asymetryczne równania postaci TECM. W dwóch symulacjach przyjęto założenie o utrzymujących się przez trzy miesiące egzogenicznych symetrycznych szokach wpływających bezpośrednio na aprecjację i deprecjację kursu walutowego. Wprowadzone zaburzenia powodują uruchomienie mnożnika kursowego i w konsekwencji reakcję wszystkich zmiennych makroekonomicznych. W zależności od kierunku impulsu reakcja systemu ma charakter asymetryczny, zarówno pod względem siły reakcji, jak i szybkości powrotu do rozwiązania bazowego. Wyniki analiz symulacyjnych wskazują na silniejszą reakcję powodowaną aprecjacją złotego niż deprecjacją. Wprowadzone zaburzenie płynące bezpośrednio ze sfery nominalnej pobudza także zmiany procesów produkcji, inwestycji i zatrudnienia, a więc całej sfery realnej, i utrzymują się przez okres znacznie dłuższy niż okres oddziaływania samego impulsu.