Ocena polskich rozwiązań w zakresie opodatkowania rolnictwa na tle systemów obowiązujących w wybranych krajach Unii Europejskiej

The process of agricultural transformation goes through certain stages including structural changes and changes of sector’s role in whole economy. Its development path is determined by numerous external and internal factors. Also institutions, which may include the taxation system, have a significant impact on the agriculture's transformation rate. In order for taxes to truly play an important part in the development of agriculture, including its Polish version, all the elements leading to ineffective management should be eliminated and replaced with new constructions, which contribute to the development of this sector and whole economy. Unfortunately in Poland, until present, the agriculture's taxation system has not yet been adapted neither to the needs of this sector nor to the needs of a developing economy. The adopted solutions, implemented in a quite different economic reality, not only are ineffective fiscally but also do not stimulate the modernization of this sector. Designing a new taxation system is not a simple thing however. As of yet, neither theory nor practice of taxation give unequivocal answers to how its structure should look like. In relation with this, when building a new taxation system or reforming the existing one, one should use both current theoretical knowledge and previous experiences of others, which usually allows, at the beginning, for elimination of the prospective mistakes. The article presents agriculture's taxation systems adopted in the EU countries and at the same time is an attempt to assess the Polish solutions adopted in this field.

Ścieżkę rozwoju rolnictwa warunkuje wiele czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Istotny wpływ na tempo jego transformacji mogą mieć również instytucje, do których zaliczyć można także system podatkowy. Aby jednak podatki odegrały istotną rolę w rozwoju rolnictwa, z ich konstrukcji powinno się wyeliminować wszystkie elementy prowadzące do nieefektywnego gospodarowania i zastąpić je nowymi konstrukcjami, które przyczynią się do rozwoju tego sektora i całej gospodarki. Niestety w Polsce, jak dotychczas, nie dostosowano systemu opodatkowania rolnictwa ani do potrzeb tego działu, ani do potrzeb rozwijającej się gospodarki. Zastosowane rozwiązania, wprowadzane jeszcze w innej rzeczywistości ekonomicznej, nie tylko nie są wydajne fiskalnie, ale także nie stymulują modernizacji tego sektora. Projektowanie nowego systemu podatkowego nie jest jednak rzeczą prostą. Jak dotychczas ani teoria, ani praktyka opodatkowania nie dają jednoznacznych odpowiedzi, jaka powinna być jego konstrukcja. W związku z tym, budując nowy systemu podatkowy lub reformując istniejący, powinno się wykorzystywać zarówno aktualną wiedzę teoretyczną, jak i dotychczasowe doświadczenia innych krajów, co zazwyczaj pozwala, już na wstępie, na wyeliminowanie ewentualnych błędów. Artykuł prezentuje systemy opodatkowania rolnictwa zastosowane w krajach UE i jednocześnie stanowi próbę oceny polskich rozwiązań stosowanych w tym zakresie.