Zmiany cen detalicznych artykułów żywnościowych w Polsce w latach 2003-2015

Celem rozważań jest zobrazowanie kierunków i stopnia zmienności cen detalicznych żywności i napojów bezalkoholowych w Polsce oraz zdiagnozowanie przyczyn zróżnicowania skali tych przemian. Analizą objęto lata 2003-2015. Podstawowym źródłem danych są opracowywane przez GUS (publikowane i niepublikowane) szeregi czasowe charakteryzujące badane kategorie cenowe. W pracy posłużono się głównie metodami statystyki opisowej i porównawczej. Na podstawie analiz materiału empirycznego oszacowano, że w 2015 roku, w porównaniu z 2003 rokiem, żywność i napoje bezalkoholowe podrożały realnie o 8,3%, w tym żywność o 9,5%. Oznacza to odwrócenie, utrzymującego się w latach 1990-2003, trendu relatywnego obniżania cen tych produktów. Poszukując przyczyn tego zjawiska zauważono, że bezpośrednio po przystąpieniu Polski do UE wzrost cen był spowodowany procesami integracji, zaś w latach 2007-2015 – głównie czynnikami o charakterze globalnym.

An aim of considerations is to illustrate the directions and the degree of variability of retail prices of foodstuffs and soft drinks in Poland as well as to diagnose the reasons for differentiation of the scale of those changes. The analysis covered the period of 2003-2015. The basic source of data is the worked out by the CSO (published and not published) time series characterising the price categories in question. In her study, the author used mainly the methods of descriptive and comparative statistics. Based on the analyses of the empirical material it was estimated that in 2015, vis-à-vis 2003, foodstuffs and soft drinks went up in real terms by 8.3%, of which foodstuffs by 9.5%. This means a reversal of the retaining in 1990-2003 trend of a relative reduction of prices for these products. Seeking for the reasons of this phenomenon, it was noticed that directly upon Poland’s accession to the EU the price growth was caused by the integration processes, whereas in 2007-2015 – mainly by factors of the global nature.

Цель рассуждений – представить направления и степень изменчивости розничных цен продуктов питания и безалкогольных напитков в Польше, а также диагноз причин дифференциации масштаба этих изменений. Анализ охватил 2003-2015 гг. Основной источник данных -разрабатываемые ЦСУ (публикуемые и непубликуемые) временные ряды, характеризующие изучаемые ценовые категории. В работе использовали прежде всего методы опи- сательной и сравнительной статистики. На основе анализов эмпирического материала оценили, что в 2015 г., по сравнению с 2003 г., продукты питания и безалкогольные напитки подорожали реально на 8,3%, в том числе продук- ты питания – на 9,5%. Это обозначает обратный тренд, сохранявшийся в 1990-2003 гг., относительного снижения цен этих продуктов. Ведя поиск причин этого явления, заметили, что непосредственно после входа Польши в ЕС рост цен был вызван процессами интеграции, тогда как в 2007-2015 – в основном, факторами глобального характера.