Poziom znajomości systemów jakości i bezpieczeństwa żywności wśród dystrybutorów mięsa na przykładzie PQS (pork quality system)

Odmienne perspektywy postrzegania jakości uzasadniają wprowadzenie dwóch pojęć − jakości producenckiej i konsumenckiej, odpowiednio definiowanych i kwantyfikowanych. Obiektywizację i standaryzację rozmaicie konotowanej jakości z tych dwóch perspektyw stanowią certyfikaty czy systemy jakości, które stanowiąc zespół reguł muszą być uwzględnione w czasie produkcji i dystrybucji artykułów spożywczych, informując o ich spełnieniu przez określone oznakowanie. To oznakowanie powinno pomagać konsumentowi w jego decyzjach nabywczych, wskazując na to, że produkty nim opatrzone są lepszej jakości niż inne. Z uwagi na fakt, że polscy konsumenci wciąż jeszcze kupują mięso przede wszystkim w sklepach specjalistycznych bądź na stoiskach mięsnych w sklepach wielkopowierzchniowych często informacje na temat jego jakości czerpią od sprzedawców. Stąd też ich wiedza na ten temat może mieć znaczenie dla świadomości konsumentów w zakresie systemów jakości i sposobu ich graficznego prezentowania. Celem sprawdzenia wiedzy dystrybutorów w tym zakresie, a konkretnie sprzedawców specjalistycznych i delikatesowych oraz przedstawicieli hurtowni, w 2017 roku przeprowadzono badania jakościowe z wykorzystaniem metody pogłębionych wywiadów telefonicznych z 66 respondentami reprezentującymi wymienione kategorie dystrybutorów w 4 miastach w Polsce. Wyniki tych badań wskazują na niski poziom wiedzy sprzedawców i sprzedawców delikatesowych na temat systemów jakości mięsa, w tym również propagowanego w 2011 roku systemu PQS. Przedstawiciele hurtowni w nieco większym stopniu wykazali się wiedzą w tym zakresie, jakkolwiek dość powierzchowną w odniesieniu do kryteriów zróżnicowania między mięsem certyfikowanym i niecertyfikowanym.

Different perspectives of perceiving the quality justify introduction of two concepts, namely the producer and consumer quality, properly defined and quantified. Objectivisation and standardisation of variously connoted quality including both perspectives are certificates or quality systems. They constitute a set of rules that must be considered during the phase of production and distribution of food products, informing about their fulfilment through specific labelling. This labelling system should support consumers with making informed choices, indicating that products are of better quality. Due to the fact that Polish consumers still buy meat mainly in specialised stores or at meat stands in large retail shops, information on its quality is often obtained from the sellers. Therefore, their knowledge on such labelling can be important for consumers’ awareness of quality systems and associated markings. In order to determine the knowledge of distributors in this area, namely representing retailers (i.e. specialised stores, delicatessen) and wholesalers, a qualitative research was conducted in 2017 using the method of in-depth telephone interviews with 66 respondents representing the aforementioned categories of distributors in four cities in Poland. The results of these studies indicate a low level of knowledge of retailers about meat quality systems, including the PQS that was extensively promoted in 2011. Wholesalers showed a somewhat greater degree of knowledge in this area, though quite superficial in relation to the criteria differentiating between certified and uncertified meat.

Отличающиеся друг от друга перспективы восприятия качества обосно- вывают ввод новых понятий, а именно производительского и потребительско- го качества, соответствующим образом определяемых и квантифицируемых. Объективизацию и стандартизацию по-разному конотируемого качества из этих двух перспектив представляют собой сертификаты или системы каче- ства. Они представляют собой набор правил, какие должны учитываться во время производства и распределения продуктов питания, информируя о со- блюдении их посредством определенной маркировки. Маркировка должна помогать потребителю в его решениях о покупке, указывая, что продукты, так обозначенные, более высокго качества, чем другие. Учитывя факт, что польские потребители все еще покупают мясо прежде всего в специализи- рованных магазинах или в мясных отделах в крупноформатных магазинах, часто информацию о его качестве получают от продавцов. И потому знания в этом отношении могут иметь значение для сознательности потребителей в отношении систем качества и способа их графического представления. Для проверки знаний дистрибьюторов в этом отношении, конкретно же продав- цов специализированных и деликатесных магазинов, а также представителей оптовых складов в 2017 г. провели качественные обследования с использова- нием метода углубленных интервью по телефону с 66 респондентами, пред- ставляющими перечисленные категории дистрибьюторов в 4 городах в Поль- ше. Результаты этих опросов указывают низкий уровень знаний продавцов в розничной торговле насчет систем качества мяса, том числе и пропагируе- мой в 2011 г. системы PQS. Представители опта в несколько большей степени продемонстрировали знания в этой области, хотя довольно поверхностные по отношению к критериям дифференциации между сертифицированным и не- сертифицированным мясом.