Telewizyjny świat porad

The paper is part of a larger project aimed at researching the counseling taking place in the television space, that is counseling which is “happening” through television, on television and even with it. The research is carried out using the method of discourse analysis which applies a three-element tool by Teun van Dijk (language – interaction – idea), as well as directed interviews and written essays of viewers on their experience with this type of counseling. The presented article is an attempt to describe the television world of advice, which is understood by the author as counseling practices penetrating to various television offers. The main goal was to look at how this world of advice is presented. The author has been inspired by three conventions of presenting reality on television described by Maciej Mrozowski (imitating reality, seemingly imitating reality and those that establish their own order). On the basis of the analyzes carried out, three main ways of presenting the television world of advice – reflecting, creating and drifting – have been distinguished. The first involves the literal, real and authentic meeting between a person acting as an adviser with a person experiencing a problem through a television medium. The second way involves the deliberate and conscious creation of a television counseling offer, according to the selective, interpretative and staging logic. The third way of presenting the television world of advice includes free (involuntary) flow of counseling information which, woven into a television narrative, finds viewers seeking advice in everyday life.

Opracowanie jest częścią większego projektu mającego na celu zbadanie poradnictwa rozgrywającego się w przestrzeni telewizyjnej, czyli takiego, które „dzieje się” poprzez telewizję, w telewizji, a nawet wraz z nią. Badania są realizowane metodą analizy dyskursu z wykorzystaniem trójelementowego narzędzia autorstwa Teuna van Dijka (język – interakcja – idea), jak również kierowanych rozmów i pisemnych wypowiedzi telewidzów na temat ich sposobów doświadczania tego rodzaju poradnictwa. Prezentowany artykuł jest próbą opisu telewizyjnego świata porad, przez który autorka rozumie praktyki poradnicze przenikające do różnorodnych ofert telewizyjnych. Głównym celem było przyjrzenie się temu, w jaki sposób ów świat porad jest prezentowany. Teoretyczną inspiracją autorki stały się trzy konwencje telewizyjnego prezentowania rzeczywistości, autorstwa Macieja Mrozowskiego (naśladujące rzeczywistość, pozornie naśladujące rzeczywistość oraz takie, które ustanawiają własny porządek). Na postawie przeprowadzonych analiz wyodrębnione zostały trzy główne sposoby prezentowania telewizyjnego świata porad – odzwierciedlanie, kreowanie oraz dryfowanie. Pierwszy polega na dosłownym, realnym i autentycznym spotkaniu osoby pełniącej rolę doradcy z osobą doświadczającą problemu za pośrednictwem telewizyjnego medium. Drugi sposób wiąże się z celowym i świadomym tworzeniem poradniczej oferty telewizyjnej, według selekcyjnej, interpretacyjnej i inscenizacyjnej logiki. Trzeci sposób prezentowania telewizyjnego świata porad polega na swobodnym (mimowolnym wręcz) przepływie poradniczych informacji, które wplecione w telewizyjną narrację zastają radzącego się w jego codzienności.