Zmiany w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego regionów NUTS 3 w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1999–2011

Celem opracowania jest określenie kierunków i skali zmian w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego regionów NUTS 3 w EŚW, jakie zaszły w latach 1999–2011. Wykorzystano do tego metodę analizy danych statystycznych (PKB per capita, realny wzrost PKB). Uzyskane wyniki wskazują, że w latach 1999–2011 we wszystkich krajach EŚW powiększyły się międzyregionalne dysproporcje w poziomie rozwoju, głównie za sprawą dynamicznego rozwoju regionów stołecznych i uprzemysłowionych. W tym okresie, mimo pewnych perturbacji spowodowanych światowym kryzysem gospodarczym, które zaburzyły procesy rozwojowe w tym regionie świata w latach 2008–2011, zdecydowana większość regionów charakteryzowała się wzrostem, niekiedy bardzo znaczącym, realnego PKB per capita. W EŚW istnieją jednak również regiony, w których realny PKB per capita w 2011 r. był mniejszy niż w 1999 r., co może świadczyć o pogorszeniu się ich poziomu rozwoju, a co za tym idzie, poziomu życia ich mieszkańców. Wśród priorytetów polityki spójności realizowanej w krajach EŚW powinno więc znaleźć się nie tylko zmniejszanie skali przestrzennych zróżnicowań w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego, ale także poprawa poziomu życia w regionach, zwłaszcza najsłabiej rozwiniętych.

The aim of this paper is to identify the direction and the scale of changes in the level of socio-economic development of NUTS 3 regions in CEE in the years 1999-2011. This was examined on the basis of analyses of statistical data (GDP per capita, real GDP growth). The results indicate that in the years 1999-2011 in all CEE countries interregional disparities in the level of socio-economic development increased, mainly due to the dynamic development of metropolitan regions and industrialized areas. During this period, despite some turbulences caused by the global economic crisis, which disturbed the processes of development in CEE in 2008-2011, the vast majority of regions characterized by an increase of, sometimes very significant, real GDP per capita. In CEE, however, there are also regions where real GDP per capita in 2011 was less than in 1999, which may indicate a deterioration of their level of development, and thus, the standard of living of their inhabitants. Among the priorities of the cohesion policy implemented in the CEE countries should, therefore, be found not only reducing the spatial disparities in socio-economic development, but also improving the standard of living in the regions, in particular the least developed