Kultura energetyczna krajów nordyckich

Celem opracowania jest analiza czynników, które zadecydowały o ukształtowaniu się kultury energetycznej krajów nordyckich. Dla realizacji celu opracowania przedstawiono istotę kultury energetycznej oraz klasyfikację czynników, które decydują o jej kształcie. Szczególny nacisk położono na omówienie kultur energetycznych, jakie ukształtowały się w poszczególnych krajach nordyckich. Podkreślono, że zasadniczymi czynnikami, które w minionych czterdziestu latach zadecydowały o zmianie bilansu energetycznego krajów nordyckich, był kryzys naftowy lat 70. XX wieku oraz oczekiwania społeczne, aby polityka energetyczna była oparta na koncepcji rozwo-ju zrównoważonego i trwałego. Czynniki te wymusiły podjęcie działań na rzecz ograniczenia uzależnienia od importu ropy naftowej, co wiązało się z dywersyfikacją struktury źródeł energii w krajach nordyckich oraz z upowszechnieniem energii atomowej i OZE (głównie hydroenergia, biomasa i energia z wiatru). Wskazano na znaczne różnice między bilansami energetycznymi krajów nordyckich. Podkre-ślono, że mimo tych różnic występują wspólne cechy pozwalające na zdefiniowanie nordyckiej kultury energetycznej. Jest to związane z dążeniem do dywersyfikacji struktury źródeł energii, dużą dbałością o stan środowiska naturalnego, istnieniem rozwiniętego nordyckiego rynku energii elektrycznej, posiadaniem infrastruktury elektroenergetycznej umożliwiającej przesył energii elektrycznej między krajami nordyckimi oraz ścisłą współpracą tych krajów w prowadzonej poli-tyce energetycznej. Istotną cechą nordyckiego sektora energii jest znaczące przeciętne zużycie energii elektrycznej w przeliczeniu na mieszkańca, co wiąże się z jej stosowaniem do ogrzewania oraz z konkurencyjnym poziomem cen energii elektrycznej w tych krajach.

The aim of this study is to analyze the factors which determined the shape of the energy culture of the Nordic countries. In order to complete this objective, the project presents the essence of the energy culture and the classification of factors which determine its form. The particular emphasis has been put on the overview of energy cultures adopted by the individual Nordic countries. The project also high-lights the fact that the main reasons, which determined the transition in the energy balance of the Nordic countries over the past forty years, were the oil crisis of the 1970s as well as the social expectations for the Nordic energy policy to be pursued in accordance with the idea of a balanced and sustainable devel-opment. These factors forced the countries to take actions to reduce their reliance on oil imports, which involved the diversification of the structure of energy sources as well as the popularization of nuclear energy and renewables (mainly hydropower, biomass and wind energy). The study indicates large disparities between energy balances of the Nordic countries. How-ever, despite those differences there are common features which allow defining the Nordic energy culture. It is associated with the inclination to diversify the structure of energy sources, meticulous care for the natural environment, the existence of the evolved Nordic electrical energy market with such electric power infrastructure which allows transmitting electricity between the Nordic coun-tries, as well as the close cooperation of said countries in the pursued energy policy. The key characteristic of the Nordic energy sector is its considerable electricity consumption on average per capita, which is related to the utilization of this type of energy in home heating and the com-petitive level of electrical energy prices.