Partnerstwa jako instrument partycypacji publicznej? Przykład lokalnych grup działania

W artykule została przedstawiona specyfika partnerstw międzysektorowych w formule lokalnych grup działania tworzonych w Polsce w ramach podejścia LEADER od 2004 r. Początkowo mało rozpoznawalne i słabo zakorzenione w polskich realiach, z czasem stały się nie tylko instrumentem rozwoju obszarów wiejskich, ale też mechanizmem wspierania rozwoju terytorialnego w ogóle. W tekście autorka analizuje potencjał partnerstw jako narzędzia aktywizacji społeczności lokalnej i partycypacji publicznej. Ramy teoretyczne analizy wyznacza koncepcja participatory governance, której jednym z kluczowych elementów są partnerstwa. Bazując na wynikach własnych badań empirycznych oraz literaturze przedmiotu, autorka weryfikuje następującą tezę: partnerstwa międzysektorowe w formule LGD nie do końca są narzędziem partycypacji publicznej rozumianej jako angażowanie się członków społeczności lokalnych w sprawy publiczne. Ich zadaniowy charakter, zinstytucjonalizowanie, uzależnienie – pomimo formalnych zabezpieczeń – od władz samorządowych oraz zewnętrznych środków finansowych powodują, że partnerstwa – choć teoretycznie przygotowane do odgrywania aktywnej roli w rozwoju lokalnym – faktycznie postrzegane są przede wszystkim jako podmiot dystrybuujący środki finansowe.

The article presents the specificity of cross-sectoral partnerships in the formula of local action groups created in Poland under the LEADER approach since 2004. Initially, poorly recognized and barely embedded in Polish realities, over the years, the partnership in the LAG formula became an instrument not only for the development of rural areas, but a mechanism for supporting territorial development in general. In the paper, the author analyzes the potential of such partnerships as a tool for activating the local community and increasing the level of public participation. The theoretical framework of the analysis is determined by the concept of participatory governance (with partnerships as a one of the key elements). Based on the results of empirical research and subject literature, the author attempts to verify the following thesis: cross-sectoral partnerships in the LAG formula are not completely a tool of public participation, understood as the involvement of members of local communities in public affairs. Their task-oriented character, institutionalization, dependence from self-government authorities and from external financing, cause that partnerships - although theoretically prepared to play an active role in local development – are actually perceived as an entity distributing financial resources.