Muzeum jako instytucja odpowiedzialna społecznie. Rola muzeum w debacie na temat zmian klimatycznych

W artykule analizuję możliwości zaangażowania muzeum w problem zmian klimatycznych. Zagadnienie to jest na tyle istotną kwestią w dzisiejszym dyskursie społecznym, że pomimo jego trudnych konotacji politycznych nie może być pomijane przez muzea, szczególnie jeśli rozpatrujemy je jako instytucje sfery publicznej. Zmiana klimatu to jedno z największych wyzwań, z jakim musimy się zmierzyć w XXI w. Następstwa zmian klimatycznych są długotrwałe, wielowymiarowe i mają charakter globalny – będą miały również bezpośredni wpływ na przyszłą działalność muzeum. Muzeum – jako instytucja publiczna – nieustannie dostosowuje swoją ofertę do zmieniających się okoliczności społecznych. Zaangażowanie muzeum w problem kryzysu klimatycznego nie jest oczywiste dla wszystkich, tymczasem muzeum jako instytucja, która cieszy się wysokim poziomem zaufania społecznego, zaczyna odgrywać coraz ważniejszą rolę w debacie na temat globalnego ocieplenia. Muzeum może stanowić platformę dialogu na temat zmian klimatu, ponieważ jest przyjazną przestrzenią otwartą na zróżnicowane formy dyskursu. Zadania muzeów w sferze globalnego ocieplenia nie mogą się ograniczać jedynie do informowania o problemie i dzielenia się z publicznością muzealną efektami pracy ekspertów, ich rolą jest również wyposażanie odbiorców w wiedzę, która umożliwi im świadome uczestnictwo w działaniach na rzecz ochrony klimatu.

In this article I address the engagement of museums in the issue of climate change, which is so important in the current social context that, despite its difficult political connotations, it cannot be avoided by museum, especially if we consider museum as an element of the public sphere. Climate change is a challenge in the 20th century. Climate change will present challenges that are long-term in nature, multidimensional and global phenomenon. It could impact directly on the museum. The museum – as public institution – is increasingly transforming its mission from guardian of our heritage to active agent in contemporary society, and engages in contemporary social issues, because the external conditions in which museums operate have a significant impact on what it offers. Museum’s work around climate change is often not very obvious, but the museum is emerging as key player in the climate change discourse due to its unique position as a trusted information source. Museums can provide a safe place for dialogue around climate change. The main task of the museum is to inform the public on the science of climate change and to equip people with knowledge, shape their attitudes and behaviour, and strengthen the mechanism of participation.