Nie wierzyć własnym oczom – obserwacja w ewaluacji

Obserwacja jako narzędzie wykorzystywane w ewaluacji posiada szereg korzyści, wymaga także dostosowania do metodologicznych wymogów. Prowadzenie jawnych obserwacji wpływa na zachowania osób obserwowanych, nie można tego procesu uniknąć ale można podejmować próby jego kontrolowania. W prezentowanym badaniu podjęto próbę oszacowania skali i treści różnic między obserwowanymi lekcjami a typowymi lekcjami z danego przedmiotu. W analizie wykorzystano 623 losowo dobrane wywiady z uczniami przeprowadzone po obserwacji lekcji realizowane przez ewaluatorów. Wyniki analizy wskazują, że 20% obserwowanych lekcji różniło się od innych, z tego samego przedmiotu. W 74% różnice dotyczyły metod dydaktycznych stosowanych przez nauczycieli, 15% relacji między nauczycielami a uczniami, 11% zachowania uczniów podczas lekcji. Najwięcej różnic stwierdzono w szkołach podstawowych. Różnice te malały wraz z kolejnymi poziomami edukacyjnymi. Uzyskane wyniki wskazują na zasadność przeprowadzanie krótkich wywiadów z uczniami na temat tego, co zdarzyło się podczas obserwowanej lekcji.