Iluzja pewności, czyli kilka uwag o modernistycznym samozadowoleniu ekonomii

Współczesna ekonomia głównego nurtu wyróżnia się na tle innych nauk społecznych ściśle modernistycznym charakterem. Ekonomiści nie postrzegają tego jako wady, wręcz przeciwnie – upatrują w tym swej przewagi nad przedstawicielami innych nauk. W ich mniemaniu formalizm i matematyzacja analizy ekonomicznej oraz traktowanie założenia o racjonalności i maksymalizacji jako uniwersalnych w wyjaśnianiu ludzkich zachowań pozwala na formułowanie predykcji ze zdecydowanie większą precyzją, niż ma to miejsce np. w socjologii. Za pomocą aparatury pojęciowej Ludwika Flecka można jednak wykazać, że przeświadczenia te są jedynie wyrazem pewnej iluzji, której ulegają ekonomiści.

Modern mainstream economics sets itself apart from other social sciences strictly of modernist character. Economists do not see this as a defect, on the contrary, they observe that their superiority over the representatives of other sciences. In their view, the formalism and mathematisation of economic analysis together with the coviction that the assumptions of rationality and maximization are universal explanations for human behaviors allow to formulate a prediction of a far greater precision than it is the case now, for example in sociology. However, using Fleck’s conceptual apparatus it is possible to demonstrate that the conviction is merely economists illusions.