„Skok w dorosłość”

Niniejszy artykuł traktuje o zmianie hierarchii wartości młodych ludzi związanej z ich dojrzewaniem. Skok w dorosłość to osiąganie dojrzałości płciowej, fizycznej, psychicznej, prawnej i głównie społecznej. Przewartościowanie hierarchii wartości wyznawanej przez młodych ludzi związane z ich dojrzewaniem, a więc skokiem w dorosłość, zbadano na przykładzie wybranych grup społecznych tj. licealistów i studentów. Analizę porównawczą przeprowadzono na podstawie badań dotyczących stosunku do wartości przeprowadzonych wśród płockiej młodzieży licealnej (647 badanych licealistów w 2006 roku) oraz w grupie studentów PWSZ w Płocku (137 studentów w roku 2016). Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że wartości allocentryczne i prospołeczne są niezmiennie priorytetowe niezależnie od wieku rozwojowego badanych. Osiąganie dojrzałości przewartościowuje hierarchię pozostałych badanych wartości. Wraz z osiąganiem dojrzałości społecznej wartości związane z pracą i edukacją dominują u studentów nad przyjemnościowymi – ważnymi dla licealistów. Interesujące są szczegółowe analizy stosunku do poszczególnych wartości zmieniające się wraz z wiekiem ankietowanych. Nastąpił wyraźny wzrost aprobaty dla wartości obywatelskich, edukacyjnych, rodzinnych, związanych z pracą, z władzą wśród studentów w porównaniu do licealistów, spadek ocen nastąpił dla wartości przyjemnościowych i materialnych. Najmniejsza różnica, w opiniach licealistów i studentów, wystąpiła w wartościach allocentrycznych, prospołecznych i kulturalnych. Czynnikami determinującymi rozkład odpowiedzi były: wiek badanych, a więc etap osiągniętej dojrzałości oraz w przypadku licealistów, dodatkowo, profil ich klasy.

This article deals with changing the hierarchy of the values of young people related to their adolescence. Jump into adulthood is achieving sexual, physical, mental, legal and primarily social maturity. Reassessment of the hierarchy of values of young people related to their maturation, in the jump into adulthood, was examined on the example of selected social groups of high school and college students. The comparative analysis was carried out on the basis of research of young people’s attitudes to values conducted among 647 high school students in 2006 and PWSZ students in Płock (137 students in 2016). The findings of the research conducted have shown that allocentric and pro-social values are invariably prioritized among the value hierarchies irrespective of the age of the respondents. Achieving maturity revaluates the hierarchy of the remaining values researched. With the attainment of social maturity, work and education values dominate over those of pleasure important for high school students. It is interesting to conduct detailed analyses of relations to individual values changing with the age of the respondents. There has been a marked increase in the approval of civic, educational, family, work-related, student-related power over the high school students while a drop in ratings has occurred for the pleasurable and material values. The smallest difference, in the opinions of high school and college students, was in terms of allocentric, pro-social and cultural values. Factors determining the distribution of responses were: the age of the respondents, the stage of maturity while in the case of high school students it was additionally the profile of their class.