Geopolityczne ryzyko zachowania ciągłości importu ropy naftowej do Unii Europejskiej

Celem opracowania jest wyznaczenie i porównanie ryzyka geopolitycznego, z jakim wiązało się zachowanie przez poszczególne państwa UE ciągłości importu ropy naftowej, a w szczególności jej dostaw z Rosji do Polski, za rok 2010 oraz 2016, tj. okres sprzed i po wydarzeniach, jakie zasadniczo wpłynęły na pogorszenie się stosunków politycznych pomiędzy Federacją Rosyjską a Zachodem. Ww. ryzyko reprezentowane jest przez wskaźnik GOMCR (ang. geopolitical oil market concentration risc). Autor uzyskuje wyniki posiłkując się metodą wyznaczania GOMCR przyjętą przez E. Gupta (2008), tj. dokonując syntezy dwóch współczynników: miary uzależnienia państwa od importu ropy naftowej (odpowiada jej wskaźnik koncentracji Herfindahla-Hirschmana, obliczony na podstawie wartości dostaw surowca i ich kierunków) oraz miary ryzyka politycznego w państwach-dostawcach ww. surowca na podstawie indeksu International Country Risc Guide. Rezultaty badania dowodzą, że ryzyko GOMCR dla UE w 2016 roku utrzymało się na tym samym poziomie (jedynie minimalny wzrost z 0,61 na 0,62) przy jednoczesnym obniżeniu o 8% (w stosunku do roku 2010) wpływu, jaki miał na jego wartość rosyjski kierunek importu surowca. Polsce z kolei udało się nieznacznie obniżyć ww. ryzyko (z 1,33 do 1,26 w 2016 roku). Nie stało się to jednak kosztem wpływu na nie kierunku rosyjskiego, który pozostał na niezmienionym poziomie, tj. 99% wpływu

The aim of the article is to establish and to compare the geopolitical risk which was connected with sustenance the import of oil, and in particular its supply from Russia to Poland during 2010 and 2016, i.e. the period before and after the events which significantly have influenced the political relations between Russian Federation and the West. The above-mentioned risk is represented by the GOMCR indicator ( geopolitical oil market concentration risc). The author obtained the results by using the GOMCR method adapted by E. Gupta (2008) i.e. by conducting the synthesis of two factors: the degree to which a country is dependent on the import of oil (Herfindahl-Hirschman concentration index refers to it, which is calculated on the basis of the value of the supply of raw material and its directions) and the degree of political risk in the countries supplying the above mentioned raw material in virtue of International Country Risc Guide index. The results of the study prove that the risk of GOMCR for UE in 2016 sustained at the same level (it just slightly increased from 0,61 to 0,62) with a simultaneous decrease by 8% (in relation to 2010) of the influence imposed on it by the import of raw material from Russia. Poland has managed to slightly decrease the above-mentioned risk (from 1,33 to 1,26 in 2016). However, it was not caused by the influence of Russian import direction on the study which sustained the same level, i.e. 99 % of the influence.