Światowe dziedzictwo UNESCO z perspektywy 40 lat

Konwencja o ochronie światowego dziedzictwa kultury i natury została uchwalona przez Konferencję Generalną UNESCO podczas 17. sesji w Paryżu w październiku 1972 r. Obchodzona w 2012 r. 40. rocznica uchwalenia Konwencji była podstawą do podsumowania jej dorobku, dokonania analizy sytuacji oraz dyskusji o przyszłości ruchu światowego dziedzictwa. Polska od początku aktywnie uczestniczy w tym ruchu, będąc w grupie krajów, które jako pierwsze ratyfikowały Konwencję i które jako pierwsze nominowały obiekty na Listę UNESCO. Wyrazem uznania dla tej aktywności było wybranie w listopadzie 2013 r. Polski do grona 21 krajów, które tworzą Komitet Światowego Dziedzictwa. Znaczenie światowego dziedzictwa jako najbardziej udanego międzynarodowego przedsięwzięcia w zakresie ochrony dziedzictwa oraz nowa pozycja naszego kraju w tym ruchu są ważnym powodem, by dokonać całościowej oceny sytuacji. W artykule przedstawiono dwa zagadnienia, które charakteryzują obecną sytuację Listy światowego dziedzictwa. W części pierwszej zawarte zostało generalne podsumowanie dorobku Listy. Został on przedstawiony w postaci ośmiu aspektów, które składają się na dokonania Listy postrzegane z perspektywy minionych 40 lat. W części drugiej podjęto próbę charakterystyki głównych problemów i wyzwań stojących przed światowym dziedzictwem. Problemy te zostały ujęte w postaci czterech głównych zagadnień. Polski udział i problemy związane z funkcjonowaniem Listy UNESCO zostaną przedstawione w odrębnym artykule, który ukaże się w „Ochronie Zabytków” w 2014 r.