Odpowiedzialność urzędnika za przestępstwa popełnione z chęci zysku w okresie międzywojennym

Between the two world wars a new model of public administration, with a new type of civil servants, was created. Officials from the parts of Poland that had belonged to different partitions had different qualifications and represented different moral and ethical standards. Clerical matters required solutions going beyond administrative structures and staff training, and also included fraud prevention. Despite the euphoria of independence, poverty, hunger, unemployment, and uncertainty of the future led to an increase in crime, also among civil servants. The situation was also hampered by the lack of uniform legislation. To prevent crimes committed by civil servants, an array of disciplinary rules were introduced including the penalty of death by firing squad. It was the most rigorous legislation punishing dishonest civil servants in Polish history. Historical sources based on the press releases from the period demonstrate that most such judgments concerned the military. Later, the law relaxed, and crimes such as passive and active bribery received model regulation in the Criminal Code of 1932, on which current criminal legislation is partially based.

W okresie międzywojennym tworzono na nowo model administracji publicznej, kształtował się wzorzec urzędnika państwowego. Pochodzący z różnych zaborów urzędnicy mieli odmienne kwalifikacje i reprezentowali inne wzorce moralne i etyczne. Sprawy urzędnicze wymagały rozwiązań nie tylko w zakresie struktur administracji i kształcenia kadr, ale także przeciwdziałania nadużyciom w związku z wykonywaną pracą. Mimo euforii z powodu odzyskania niepodległości bieda, głód, brak pracy i niepewność przyszłości nękały ówczesne społeczeństwo, co prowadziło do wzrostu przestępczości, także urzędniczej. Sytuację utrudniał również brak jednolitego ustawodawstwa, które należało jak najszybciej zunifikować. W celu przeciwdziałania przestępstwom popełnionym z chęci zysku przez urzędników oprócz przepisów dyscyplinarnych i porządkowych wprowadzono najsurowszą karę za tego typu przestępstwa: karę śmierci przez rozstrzelanie. Uchwalona doraźnie, miała ona głównie charakter odstraszający. Było to najbardziej rygorystyczne ustawodawstwo dotyczące nieuczciwości urzędników w historii Polski. Źródła historyczne opierające się na wiadomościach prasowych z tego okresu podawały, że wykonane wyroki dotyczyły w przeważającej części wojskowych. W późniejszym okresie kary złagodzono, a przestępstwa takie jak łapownictwo bierne lub czynne zostały w modelowy sposób uregulowane w Kodeksie karnym z 1932 r., na którym opiera się częściowo współczesne ustawodawstwo karne.