Instytucje korporacyjne prawniczych zawodów zaufania publicznego w świetle założeń „małej etyki” Paula Ricoeura

Artykuł porusza problematykę instytucjonalnych aspektów prawniczej etyki zawodowej. Na płaszczyźnie teoretycznej pojęcie prawniczych instytucji korporacyjnych poddane jest reinterpretacji w perspektywie elementów „małej etyki”, zarysowanej przez Paula Ricoeura w dziele „O sobie samym jako innym”. Przesłanką uzasadniającą zastosowanie tego stanowiska jest założenie Ricoeura, zgodnie z którym dążenie etyczne podmiotu podlega urzeczywistnieniu na trzech płaszczyznach, z których najszerszą stanowią „sprawiedliwe instytucje”. W związku z tym, na gruncie wskazanego paradygmatu, podjęta jest próba charakterystyki instytucjonalnych aspektów uwarunkowanego zawodowo, prawniczego dążenia etycznego. Rozwijane analizy odwołują się bezpośrednio do dorobku etyczno – zawodowego korporacji adwokackiej i radcowskiej. Jednocześnie wywód nawiązuje do osiągnięć rozwijanej w Polsce w ostatnich dekadach metaetyki prawniczej, budowanej na fundamencie korporacyjnych kodyfikacji etyczno-zawodowych oraz orzecznictwa sądów dyscyplinarnych.

In this article, the problems of institutional aspects of lawyers’ legal ethics are discussed. On the theoretical plane, the concept of lawyers’ self-government institutions is reinterpreted in the perspective of ‘little ethics’ outlined by Paul Ricoeur’s in his work Oneself as Another. This approach is cognitively justified because, in the light of the assumptions adopted by the philosopher, the ethical aspiration of an entity can be fully realised only in ‘just institutions’. In the first place, the text discusses the fundamental importance of the institution, taking into consideration the achievements of legal meta-ethics. The point of reference for the analyses undertaken by the author is the role played by the concept in question in the ethical and professional codifications of the self-governments of attorneys and legal advisors in Poland. In the key part of the discussion, Ricoeur’s concept of ethics is adopted as the basis for systematizing and reinterpreting the issues relating to institutions of self-government of the legal professions of public trust. Ultimately, the theory of professional ethics, referring to the philosopher’s work, enables characterising in a comprehensive way the ethical aspirations of a lawyer at the internal, interpersonal and institutional levels.