Identyfikowanie czynności procesowych dokonywanych w ramach rozprawy sądowej. Rozważania na tle rzeczywistych wypowiedzi nieprofesjonalnych uczestników postępowania

Badania empiryczne procesu komunikacji zachodzącego w ramach rozprawy sądowej prowadzonej przed sądami powszechnymi wykazały w szczególności, że wypowiedzi uczestników postępowania biorących w niej udział były identyfikowane jako czynności procesowe określonego typu, pomimo ich zróżnicowanego kształtu słownego, który znacznie niekiedy odbiegał od form eksplicytnych, wykorzystujących odpowiednie terminy prawne i prawnicze. Wyniki analizy w powyższym zakresie skłaniają do podjęcia próby odpowiedzi na pytanie, jakie procesy myślowe (mechanizmy) pozwalają na identyfikację czynności procesowych na podstawie wypowiedzi uczestników postępowania, które dla ich dokonania nie są eksplicytne. Celem niniejszego artykułu jest opis tego typu mechanizmów, które na jego potrzeby zostały uporządkowane w klasę mechanizmów implicytnych oraz klasę mechanizmów eksplicytnych. Rzeczywiste wypowiedzi uczestników postępowania sądowego ilustrują podejmowane w artykule zagadnienia.

The empirical research of the communication process at the trials which were held in common courts indicated, in particular, that the utterances of trial participants, despite their varied verbal forms, were identified as procedural acts. In addition, these verbal forms were often significantly different from the explicit forms where proper legal terms were used. The aforementioned results of the analysis lead the author to pose the following question: what thought processes (mechanisms) allow for the identification of procedural acts based on the utterances which are not explicit for the performance of these acts. The aim of this paper is to describe these types of mechanisms. The utterances of participants of a trial illustrate the issues taken into consideration in this paper.