Wykorzystanie teorii agencji w publikacjach polskich autorów – potrzeba rozszerzenia badań z zakresu rachunkowości behawioralnej

Cel: Celem artykułu jest ocena wykorzystania teorii agencji przez polskich autorów w artykułach z zakresu rachunkowości opublikowanych do końca 2020 roku. Metodyka/podejście badawcze: Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem strukturyzowanego przeglądu literatury, który jest uznaną metodą przeprowadzania analiz literatury, również z zakresu rachunkowości. Wyniki: Wyniki przeglądu wskazują na niewielkie wykorzystanie relacji agencji w badaniach empirycznych. Zarówno w badaniach teoretycznych, jak i empirycznych najczęściej podejmowano zagadnienia w ramach sprawozdawczości finansowej. W większości publikacji teoria agencji stanowi tło teoretyczne do przeprowadzanych rozważań, brakuje natomiast badań koncentrujących się na wpływie relacji agencji między właścicielem a zarządzającym lub między pracownikami różnych szczebli na rachunkowość. W badaniach empirycznych analizowano praktycznie wyłącznie bodźce zewnętrzne wpływające na podejmowanie decyzji, występuje natomiast luka dotycząca opracowań skupiających się na cechach indywidualnych człowieka. Ograniczenia/implikacje badawcze: Strukturyzowany przegląd literatury obejmuje lata 1993–2020 oraz prace wyłącznie polskich autorów. Oryginalność/wartość: Oryginalność artykułu dotyczy wskazania niedostatków publikacji polskich autorów na tle dorobku światowego, w szczególności w obszarze rachunkowości zarządczej oraz w zakresie badań behawioralnych. Tym samym autorzy wskazują kierunki dalszego rozwoju badań już prowadzonych przez nielicznych polskich autorów. Wskazówki dotyczą rozwinięcia badań z zakresu rachunkowości behawioralnej, które pogłębią wiedzę o wpływie relacji pryncypał – agent na decyzje podejmowane przez ludzi przy tworzeniu informacji sprawozdawczej i zarządczej.