Św. Jan Ewangelista oraz Madonna Bolesna w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu. Rozpoznanie obiektów oraz uwagi o proweniencji

W artykule omówiono problematykę proweniencyjną oraz zagadnienie autentyczności rzeźb przedstawiających św. Jana Ewangelistę oraz Madonnę Bolesną ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Toruniu. Badania przeprowadzono w latach 2021–2023. W pierwszej części artykułu został zweryfikowany stan badań, pozwalający na wyłonienie kilku najważniejszych zagadnień problemowych. W tekście umieszczono analizę formalną obiektów, a także ich przemian konserwatorskich na podstawie badań in situ, dokumentacji konserwatorskich i zdjęć archiwalnych, popartych analizą badań, m.in. zdjęć wykonanych w świetle wzbudzanym światłem ultrafioletowym i podczerwonym, oraz badaniem składu pierwiastkowego polichromii. Przeprowadzone badania pozwoliły na podważenie tezy o pochodzeniu obiektów z kościoła pw. Przemienienia Pańskiego w Iławie. Ponadto po przeprowadzeniu analizy formalnej rzeźby te wydają się od siebie zasadniczo odmienne.

The article discusses provenance issues and the question of authenticity of the sculptures depicting St John the Evangelist and Madonna of Sorrows from the collection of the District Museum in Toruń. The research was carried out in 2021–2023. The first part of the article reviews the state of the research, allowing some of the most important problematic issues to emerge. The text includes a formal analysis of the objects, as well as their conservation transformations on the basis of in situ research, conservation documentation and archival photographs,supported by an analysis of, among other things, photographs taken under ultraviolet and infrared light, and a study of the elemental composition of the polychrome. The research carried out allowed us to question the thesis of the origin of the objects in the Church of the Holy Transfiguration in Iława. Moreover, following a formal analysis, the sculptures appear to be fundamentally different from each other.  

Der Beitrag erörtert Fragen der Provenienz und der Echtheit von Skulpturen aus den Beständen des Bezirksmuseums in Toruń, die den hl. Johannes den Evangelisten und die Schmerzensmutter darstellen. Die Untersuchungen wurden im Zeitraum 2021–2023 durchgeführt. Im ersten Teil des Beitrags wurde auf den Forschungsstand eingegangen und dabei wurden einige der wichtigsten Fragestellungen identifiziert. Der Text enthält eine formale Analyse der Objekte und ihrer konservatorischen Verwandlungen in Anlehnung an in situ Untersuchungen, Konservierungsdokumentation und Archivfotos, unterstützt durch Analysen von im UV- und IR-Licht angefertigten Fotos, sowie Untersuchung der Zusammensetzung von Polychromien nach Elementen. Die durchgeführten Untersuchungen ermöglichten es, die These zu widerlegen, dass die Objekte aus der Verklärungskirche in Iława stammen. Darüber hinaus, nach einer formalen Analyse, scheinen diese Skulpturen sich grundlegend voneinander zu unterscheiden.