Zapomnienie jako utrata tożsamości we współczesnej prozie czeskiej i chorwackiej (Katerina Tučková „Wypędzenie Gerty Schnirch”, Ivana Šojat-Kuči „Unterstadt”)

Losy mniejszości niemieckiej zamieszkującej przed II wojną światową kraje słowiańskie stały się w ostatnich latach tematem licznych powieści, nie tylko takich, których autorzy byli świadkami dramatycznych wydarzeń, jakie miały miejsce po zakończeniu wojny, ale również młodych pisarzy, którzy o losie grup marginalizowanych dowiedzieli się dopiero po 1989 roku. Za sprawą literatury dokonała się cyrkulacja obrazów powojennej historii, które do tej pory stanowiły „białą plamę”. Niemieccy mieszkańcy Brna (Tučková) czy Osijeku (Šojat-Kuči) zostali na wiele lat wykluczeni z oficjalnej pamięci, usunięci z opracowań historycznych, skazani na wykluczenie społeczne, utratę własnego języka i tożsamości. Co ciekawe, zapomnienie, wymazanie z pamięci objęło także przestrzeń miasta, w której bohaterowie analizowanych powieści niegdyś zamieszkiwali. Wybrane teksty literackie pozwalają prześledzić jak konstruowany jest obraz pamięci i jakim podlega manipulacjom.

The fate of the German minority living in the Slavic countries before World War II has become the subject of numerous novels in recent years, not only those whose authors witnessed dramatic events that took place after the end of the war, but also young writers who only learned about the fate of marginalized groups after 1989. Thanks to literature, images of post-war history which until then had been a „blank spot”, started to circulate. The German inhabitants of Brno (Tučková) or Osijek (Šojat-Kuči) were for many years wiped from official memory, erased from historical studies, doomed to social exclusion, loss of their own language and identity. Interestingly, oblivion and erasure also encompass the city space where the characters of the analyzed novels once lived. Selected literary texts make it possible to trace how the image of memory is constructed and how it is manipulated.