Prawne aspekty zwalczania korupcji politycznej

Finansowanie polityki to zagadnienie, które od lat stanowi przedmiot burzliwych debat oraz sporów. W dyskusji „o pieniądzach w polityce” biorą udział media, prawnicy, zwykli obywateli, a także Ci – rzec można - najbardziej zainteresowani, czyli sami politycy. Kwestia transparentności finansowania partii politycznych i kampanii wyborczych jest obszarem poddawanym ciągłemu monitoringowi organizacji międzynarodowych (ONZ i Rada Europy) oraz organizacji pozarządowych analizujących problem korupcji w życiu publicznym (Transparency International). Rola jednych i drugich jest nie do przecenienia. W artykule poruszone i rozwinięte zostają wszystkie wskazane wyżej wątki. Szczególna uwaga poświęcona zostaje trzem zagadnieniom. Po pierwsze, problemowi doprecyzowania i kwalifikowania przez organy ścigania zjawiska nazywanego korupcją polityczną. Po drugie, wpływowi zaleceń Rady Europy na kształt polskich regulacji dotyczących zagadnienia jawności finansowania polityki. Po trzecie, przyjętym w Polsce rozwiązaniom prawnym, normującym źródła pozyskiwania środków finansowych przez partie polityczne i komitety wyborcze, obowiązek prowadzenia przez nie sprawozdawczości, a także sankcje za nieprzestrzeganie dyscypliny finansowej.

For years, political funding has been the subject of heated disputes and debates. The discussion on “money in politics” involves the media, lawyers and ordinary citizens as well as those who are most interested, namely the politicians themselves. The issue of transparency in financing political parties and election campaigns is subject to continuous monitoring by international organizations (UN and Council of Europe) as well as NGOs which analyze the problem of corruption in public life (Transparency International). The role of both cannot be overestimated. The paper discusses all of the above mentioned topics. Particular attention is drawn to three themes. First, the problem of how law enforcement bodies define and classify the problem of political corruption is dealt with. Second, the impact of Council of Europe recommendations on the shape of Polish law concerning the openness of political funding is discussed. Thirdly, the article covers the legal solutions adopted in Poland which concern the sources of fundraising by political parties and electoral committees, their duty to keep financial reports as well as penalties for not conforming with financial discipline rules.