Ocena skuteczności szwajcarskiej ludowej inicjatywy konstytucyjnej – kilka uwag na temat rozwiązań prawnych na podstawie analizy praktyki ustrojowej

Ludowa inicjatywa konstytucyjna występująca w Szwajcarii na poziomie federalnym często uznawana jest za współczesny wzorzec tej instytucji. Jest to inicjatywa bezpośrednia, występująca w formie inicjatywy sformułowanej oraz niesformułowanej, nie jest ograniczona tematycznie, a warunki jej zgłoszenia nie są przesadnie rygorystyczne. Dla jej pełnej oceny konieczne jest także poddanie analizie jej praktycznego zastosowania. Skoro nowelizacji za jej pomocą może podlegać jedynie Konstytucja Federalna, znowelizowane przepisy najczęściej muszą zostać skonkretyzowane w ustawach, co może pozwalać Zgromadzeniu Federalnemu na neutralizowanie zamierzeń komitetów. W celu oceny skuteczności ludowej inicjatywy konstytucyjnej przeanalizowane zostały inicjatywy poddane głosowaniu w latach 2001–2014, ze szczególnym uwzględnieniem inicjatyw przyjętych w głosowaniu i dalszego postępowania legislacyjnego mającego na celu przyjęcie aktów niższego rzędu, konkretyzujących normy konstytucyjne.

The Swiss constitutional popular initiative is often perceived as a prime example of such institution. It is characterized by its direct type (it is directly submitted to the vote of the people), it can be presented in a form of either a draft proposal or an idea for a future amendment, it is not thematically limited and finally, the conditions for its approval are not too rigorous. For its assessment to be complete, its practical application also needs to be analyzed. Since it is only the Federal Constitution that can be amended in a way of the popular initiative, usually the amended provisions need to be subsequently concretized by lower-rang legal acts which can allow the Federal Assembly to neutralize the goals of the initiative committee. In order to assess the effectiveness of this institution, the initiatives submitted to the vote of the people and the cantons between 2001 and 2014 were analyzed, with a particular attention being paid to the accepted initiatives and the subsequent legislative process commenced to enact legal acts aiming at concretizing the constitutional provisions.