Przygotowanie do pełnienia roli rodzica – zaniedbany obszar edukacji dorosłych

W badaniach Polaków przeprowadzonych przez CBOS w 2019 roku rodzinie nadal przypisywana jest wysoka pozycja w ich systemie wartości. Nie oznacza to jednak, że rodzina dobrze spełnia swoje funkcje. Podstawą prowadzonych w artykule rozważań jest systemowe ujęcie rodziny, w którym zmiany zachodzące w jednym elemencie mają wpływ na pozostałe elementy, jak również na cały system. Gotowość prawie połowy badanych Polaków do powielania wzorców wyniesionych z rodziny generacyjnej może być niepokojąca w świetle innych badań dotyczących zaburzeń funkcjonowania rodziny. W artykule przyjęto założenie, że w życiu dorosłego człowieka najczęściej istnieją dwa obszary istotne dla jego funkcjonowania i zaspokajania potrzeb – obszar życia rodzinnego i zawodowego. Wskazano na ogromną dysproporcję między przygotowaniem do ról zawodowych i rodzinnych – na niekorzyść tych ostatnich. W związku z zagrożeniami funkcjonowania rodziny współczesnej i pełnienia przez nią zwłaszcza funkcji wychowawczej, zaproponowano upowszechnienie na gruncie pedagogiki rodziny i andragogiki pojęcia „dziedziczenia deprywacji życia rodzinnego”. Całość podjętych w artykule rozważań zmierza do wskazania pilnej potrzeby diagnozowania współczesnej rodziny i opracowania spójnego, wielowymiarowego, wolnego od ideologii systemu edukacji rodzinnej, a szczególnie przygotowania do pełnienia ról rodzicielskich.

In the research conducted by CBOS (Centre for Public Opinion Research) in 2019, Poles admit that the family is still assigned a high position in their value system. This does not mean, however, that the family performs its functions well. The basis of the considerations in this article is the systemic approach to the family in which changes occurring in one element affect other elements, as well as the entire system. The readiness of almost half of the surveyed Poles to duplicate patterns learned from the generational family may be disturbing in the light of other studies on family functioning disorders. The article assumes that in the life of adult human beings there are usually two areas essential for their functioning and satisfying their needs – the area of family and of professional life. A huge disproportion between preparation for professional and family roles was indicated – to the disadvantage of the latter. In connection with the threats to the functioning of the modern family and its educational function, it was proposed to popularize the concept of “inheriting family life deprivation” on the basis of family pedagogy and andragogy. All the considerations undertaken in the article are aimed at pointing to the urgent need to diagnose the modern family and to develop a coherent, multi-dimensional, ideology-free family education system, especially when it comes to preparation for parental roles.