На пути к геоспациализму. Пространство и цивилизация в зеркале гуманитарной географии

Geografia humanistyczna – interdyscyplinarny kierunek naukowy, badający różne sposoby interpretacji przestrzeni ziemskiej podlegającej ludzkiej ingerencji, nie wyłączając ingerencji intelektualnej. Podstawowe terminy, którymi posługuje się geografia humanistyczna, to: pejzaż kulturowy (także etnokulturowy), regionalna (przestrzenna) tożsamość, przestrzenny lub lokalny mit (mitologia regionalna). Schemat kognitywny badań czynnika geograficznego w odniesieniu do genezy i dynamiki cywilizacji (synchronia) jest zgodny z rozwojem poglądów naukowych na temat roli i znaczenia środowiska naturalnego (geograficznego), warunków geograficznych w budowie i odtwarzaniu cywilizacji (diachronia). Istnieją trzy poziomy kognitywne: determinizm geograficzny, kiedy szuka się zależności między warunkami geograficznymi i prawidłowościami rozwoju konkretnych cywilizacji; geograficzny posybilizm, kiedy dowodzi się prawdopodobieństwa związku między wachlarzem geograficzno-przyrodniczych ograniczeń i możliwości i sposobami geograficznej adaptacji konkretnej cywilizacji. Na koniec geospacjalizm, w ramach którego lokalna cywilizacja i środowisko geograficzne pojmowane są jako nierozłączne elementy syntezy przestrzenno-cywilizacyjnej (historyczno-geograficznego obrazu). Problematyka geoprzestrzeni i geoprzestrzennej wyobraźni zmusza i zobowiązuje do myślenia przy pomocy wizerunków cywilizacji, czyni z nich obrazy podstawowe, tworzące dynamicznie zmieniające się, przybierające na znaczeniu i zanikające wizerunki cywilizacji. Ich symbolika, semiotyka, fenomenologia mogą w dużej mierze opierać się na pojmowanym ontologicznie statusie miejsca, terytorium, pejzażu.

Humanitarian geography is an interdisciplinary science studying the different ways of representing and interpreting the earth in the spaces of human activity, including mental activity. Basic concepts, which operates humanitarian geography is the cultural landscape (ethno-cultural landscape), the geographical images, regional (spatial) identity, spatial or local myth (mythology). Cognitive scheme of levels of consideration of the geographical factor in the Genesis and dynamics of civilizations (synchrony) in general coincides with the approximate line of the development of scientific ideas about the role and importance of natural (geographical) environment, geographical conditions in the formation and reproduction of civilizations (diachrony). In general terms, we can speak of three cognitive levels: geographical determinism, is searched when a strict causal link between geographic conditions and patterns of development of a particular civilization; geographical possibilism, when approved by the probabilistic relationship between the fan of natural-geographical constraints and opportunities and ways geographical adaptation of a certain civilization in their dynamics; and, finally, geospatialism, in which local civilization and geographical environment seem inextricably parts or elements of civilization-spatial continuity (of the image, or of the historical-geographical image). Issues of geospatial solutions and geospatial imagination compels, obliges you to think the civilizations as the images, to present them a key images, forming a rapidly changing, growing in its value and decreasing civilization-images whose symbolism, semiotics, phenomenology may in some degree be based on ontologically understanding the civilizational status of a place, territory, landscape.