Praktyczne aspekty nadzoru nad notariuszami w świetle ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – badania i wnioski

Jednym z aspektów działania systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML/CTF), który nie został dotychczas poddany badaniom empirycznym na poziomie krajowym, regionalnym czy globalnym, jest praktyczny nadzór nad tzw. instytucjami obowiązanymi. Niniejsze opracowanie przedstawia pionierskie wyniki badań z 2023 r. Były one skoncentrowane na konkretnych aspektach nadzoru prowadzonego przez prezesów sądów apelacyjnych nad notariuszami w zakresie realizacji przez nich obowiązków określonych w ustawie z 1.03.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Wyniki wskazują na istotne różnice w częstotliwości przeprowadzania kontroli w poszczególnych apelacjach. Kontrole te przebiegały jednak sprawnie, a zidentyfikowane uchybienia miały znaczenie administracyjne lub biurokratyczne. Ponadto respondenci przedstawili mieszane oceny dotyczące współpracy oraz zakresu prowadzonych szkoleń przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Doprowadziło to autora do sformułowania głównego wniosku, że ten rodzaj nadzoru ma przede wszystkim charakter formalny, a przez to jest niewystarczający w kontekście skutecznego przeciwdziałania obu procederom.

One of the aspects of the functioning of Anti-Money Laundering and Counter-Terrorism Financing (AML/CTF) systems, which has not yet been subjected to empirical research at the national, regional, or global level, is the practical supervision of so-called obligated institutions. This paper presents pioneering research results from 2023. The research focused on specific aspects of oversight conducted by presidents of appellate courts over notaries in the implementation of their obligations as defined in the Act of 1 March 2018, on Anti-Money Laundering and Counter-Terrorism Financing. The results indicate significant differences in the frequency of inspections carried out in various appellate jurisdictions. However, these inspections proceeded smoothly, and identified shortcomings were primarily of an administrative or bureaucratic nature. Additionally, respondents provided mixed assessments of their collaboration and the scope of training provided by the General Inspector of Financial Information. This led the author to formulate the main conclusion that this type of supervision primarily assumes a formal nature, thus rendering it insufficient in the context of effectively combating both criminal phenomena.