Próby ograniczenia immunitetu parlamentarnego w projektach zmiany Konstytucji R P

Immunitet parlamentarny z założenia służyć ma ochronie nieskrępowanego wykonywa-nia mandatu przedstawicielskiego poprzez trwałe wyłączenie odpowiedzialności za dzia-łania deputowanych mieszczące się w ramach sprawowania mandatu oraz przez wpro-wadzenie ujemnej przesłanki procesowej w odniesieniu do czynów wykraczających poza tę kategorię. Cyklicznie podejmowane dyskusje co do zasadności utrzymywania przy-wołanej instytucji oraz jej ram, prowokują do przybliżenia przedmiotowego zakresu oraz dokonania oceny dotychczas przedłożonych projektów zmian Konstytucji, odno-szących się do przekształceń w obrębie instytucji immunitetu poselskiego, na tle odno-śnych regulacji zawartych w uprzednio obowiązujących ustawach zasadniczych. Główną tezą badawczą artykułu uczyniono założenie, iż zakres przedmiotowy dotychczas rozpa-trywanych projektów zmian w obrębie art.105 Konstytucji nie koresponduje z praktyką korzystania z ochrony immunitetowej w okresie ostatnich 4 kadencji parlamentu. Jako tezy poboczne przyjęto, iż poddane analizie projekty nie odpowiadają bieżącym potrze-bom w zakresie zagwarantowania autonomii izb w zakresie ochrony swych członków, były niedopracowane pod względem legislacyjnym, składane w nadmiernym pośpiechu i motywowane głównie względami rywalizacji politycznej pomiędzy głównymi siłami parlamentarnymi, nie zaś potrzebą optymalnego ukształtowania dyskutowanej instytu-cji. Przedmiotem krytycznej analizy uczyniono 5 projektów ustaw o zmianie Konstytucji RP, wniesionych w toku III, V i VI kadencji Sejmu, poszerzając rozważania o prezentację niesformalizowanych propozycji modyfikacji w obrębie immunitetu parlamentarnego.

Parliamentary immunity is intended to protect the unrestricted exercise of the repre-sentative mandate by permanently excluding the responsibility for the actions of depu-ties falling under the exercise of the mandate and by introducing a negative procedural prerequisite for acts falling outside this category. Cyclical discussions regarding the le-gitimacy of maintaining the aforementioned institution and its framework, provoke ap-proximation of the subject scope of the draft constitutional amendments submitted so far, referring to transformations within the institution of parliamentary immunity, as opposed to relevant regulations contained in previously binding constitutions. The main research hypothesis of the article was that the substantive scope of the already consid-ered draft changes of Article 105 of the Constitution does not match the practice of us-ing immunity during the last 4 parliamentary terms. The adopted auxiliary hypotheses say that the analyzed drafts do not meet the current needs in guaranteeing the auton-omy of parlimentary chambers with respect to the protection of their members, were faulty in terms of legislation, submitted in excessive haste and motivated mainly by rea-sons of political rivalry between the main parliamentary forces, and not by the need for optimal shaping discussed institution.The subject of the analysis are five draft legal acts amending the Constitution of the Republic of Poland, submitted during the third, fifth and sixth terms of office of the Sejm, extending these considerations by presenting in-formal suggestions of modification within parliamentary immunity.