System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej: charakterystyka i diagnoza wątpliwości. Uwagi wprowadzające

Ukształtowanie relacji strukturalnych i funkcjonalnych pomiędzy instytucjami władzy publicznej należy do kluczowych właściwości każdego z systemów polityczno-ustrojowych i – w płaszczyźnie jurydycznej – konstytucyjnych. Wybór systemu podstawowych rozwiązań w tym zakresie określa sposób wykonywania władzy w państwie tj. system rządzenia; w innej wersji terminologicznej: system rządów. Z metodologicznego punktu oglądu można mówić, co najmniej, o dwóch płaszczyznach analizy mechanizmu sprawowania władzy (określanego jako „system rządów”), czyli o normatywnym (konstytucyjno-prawnym) i praktycznym (polityczno-behawioralnym) systemie rządów. W Polsce przy kształtowaniu konstytucyjnego „systemu rządów”, w toku prac nad projektami Konstytucji RP z 1997 r., istotnymi punktami odniesienia były: a) system rządów parlamentarno-gabinetowych (zwłaszcza w postaci „zracjonalizowanej”), b) system parlamentarno-prezydencki (zwany, aczkolwiek niejednoznacznie, „systemem pośrednim”) oraz – na dalszym planie – „system rządów prezydenckich” (system prezydencki).

The shaping of structural and functional relations between bodies of state authority is one of the key characteristics of any political system and – at the juridical level – of any constitutional system. The choice of basic solutions in this regard determines the method of exercising authority in the state, i.e. its system of rule; also referred to as a system of government. From the methodological perspective, we may distinguish at least two levels of the analysis of the state power mechanism (referred to as the „system of government”), i.e. the normative (constitutional-legal) system of government and the practical (political-behavioural) one. In Poland, when developing the constitutional „system of government,” in the course of work on the drafts of the 1997 Constitution of the Republic of Poland, the relevant points of reference included: a) the parliamentary-cabinet system (particularly in the „rationalized” form), b) the parliamentary-presidential system (referred to as, quite ambiguously, an „indirect system”), and – to a lesser degree - the „system of presidential rule” (presidential system).