Organizacje społeczno-kulturalne we Włocławku w okresie międzywojennym (1918−1939)

Autor omawia organizacje społeczno-kulturalne we Włocławku w okresie międzywojennym (1918−1939). Podstawę źródłową artykułu stanowią niepublikowane materiały archiwalne przechowywane w Archiwum Państwowym w Toruniu Oddział we Włocławku. W odrodzonej Polsce po 123 latach zaborów nastąpił wielki rozwój życia społecznego, przejawiającego się na wielu płaszczyznach, począwszy od stowarzyszeń i związków o szeroko rozumianym charakterze społecznym: dobroczynnym, kulturalnym, religijnym, przez organizacje wojskowe, zawodowe, robotnicze i polityczne oraz skupiające przedstawicieli mniejszości narodowych. Wielość i różnorodność organizacji istniejących w tym czasie w samym Włocławku sprawiła, że autor pominął organizacje o charakterze politycznym, gospodarczym, rzemieślniczym i robotniczym. Część wprowadzająca porusza kwestię podstaw prawnych, na podstawie których funkcjonowały organizacje społeczne w okresie międzywojennym, natomiast zasadnicza część artykułu omawia różnorodne organizacje w oparciu o statutowy cel ich działania. Autor stara się przedstawić założycieli, przywódców, działaczy, liczebność, zasięg i siłę oddziaływania oraz ramy czasowe funkcjonowania organizacji i ich działalność.

The author discusses socio-cultural organizations in Włocławek in the inter-war period (1918−1939). The unpublished archival materials stored in the State Archives in Toruń, Branch in Włocławek form the basic source of the article. There was a great development of social life in the reborn Poland after 123 years of partitions. It evinced in many areas-starting with the associations and unions of a broadly understood social character: charitable, cultural, religious ones through the military, professional, labour and political organizations and the ones which gathered the representatives of national minorities. The multitude and diversity of organizations existing at that time in the city of Włocławek led to the fact that the author omitted the organizations of a political, economic, craft and labour nature. The introductory part raises the issue of the legal basis on which the social organizations kept functioning in the inter-war period and the main part of the article is devoted to the elaboration of various organizations on the grounds of the statutory purpose of their activities. The author strives to present the founders, leaders, activists, the number, range and their impact as well as the timeframe of the organizations’ functioning and their operation.