Czasopisma dla kobiet dla Śląsku w latach 1876-1939

The article is related to the establishment and the development of women’s magazines which were published in Silesia during the Prussian regime (years 1876-1918). Author shows the independent titles of the women’s magazines as well as the supplements to the local press that were focused on cases of family, education of children, home teaching of Polish language, Roman Catholic faith and affairs of Polish history, which was banned by the Prussian government during the persecution called ‘Kulturkampf ’. The author presents the women’s magazines as unofficial handbooks of Polish language and national identity. She shows that at the historical moment of the threat of denationalization of young generation the most important part of the transfer of the Polish national identity were on the one hand the Silesian press editors (repressed by the Prussian government), on the other hand the Silesian mothers with their usage of women magazines

Prezentowana pierwsza część pracy dotyczy powstania i rozwoju czasopism dla kobiet na Śląsku, wydawanych w zaborze pruskim w latach 1876–1918. Obejmuje czasopisma samoistne, jak również dodatki do prasy lokalnej, dotyczące rodziny, wychowania dzieci, a przede wszystkim organizacji domowego nauczania języka polskiego, religii katolickiej i historii Polski, usuniętych z programów szkolnych w okresie „Kulturkampfu”. Wobec zagrożenia wynarodowienia młodego pokolenia Polaków na Śląsku wytworzyła się opozycja w obronie polskiej tożsamości narodowej, języka i mowy polskiej, religii katolickiej, kultury i obyczajów. Naukę przeniesiono do domów rodzinnych, gdzie matki – mające największy wpływ na wychowanie dzieci, realizowały domowe wychowanie dzieci w duchu patriotyczno-narodowym. Do tego były potrzebne czasopisma dla kobiet, które przejęły rolę podręczników. Władze pruskie prześladowały wydawców i redaktorów, nakładały na nich kary pieniężne i wyroki pozbawienia wolności, a czasopisma zawieszano na okres stały lub czasowy, co było jednoznaczne z ich likwidacją, a mimo to ciągle się odradzały.