Archival contexts

Discussing archives as a cultural phenomenon entails viewing archives as epistemological sites rather than as sources. In the past two decades, this “archival turn” has been made in many disciplines. Anthropologists, sociologists, psychologists, philosophers, cultural and literary theorists, as well as artists, have developed various “archivologies”. Historians, however, by and large upheld the primacy of documents as historical sources, maintaining the tenet “No documents, no history” coined 125 years ago, in 1897, by the French: archivist Langlois and historian Seignobos, and translated into Polish in 1912. However, understanding archives as a cultural, social and political phenomenon also entails shifting attention from the actual archival document to its contextual history, a history encompassing the why, who, what, and how of archiving, all determined by societal challenges and technologies.

Konteksty archiwalne Rozpatrywanie archiwum jako zjawiska kulturowego pociąga za sobą postrzeganie archiwów jako miejsc o wymiarze epistemologicznym, a nie jedynie jako źródeł. W ciągu ostatnich dwóch dekad ten „archiwalny zwrot” dokonał się w wielu dyscyplinach. Antropolodzy, socjolodzy, psycholodzy, filozofowie, teoretycy kultury i literatury, a także artyści opracowali różne „archiwologie”. Historycy jednak w większości popierali prymat dokumentów jako źródeł historycznych, podtrzymując zasadę, iż bez dokumentów nie ma historii, sformułowaną 125 lat temu, w 1897 r., przez francuskiego archiwistę Ch. V. Langloisa i historyka Ch. Seignobosa, a przetłumaczoną na język polski w 1912 r. Jednak rozumienie archiwów jako zjawiska kulturowego, społecznego i politycznego pociąga za sobą również przeniesienie uwagi z samego dokumentu archiwalnego na jego historię kontekstową, historię opisującą dlaczego, kto, co i jak archiwizuje, a wszystko to w kontekście zmieniających się uwarunkowań społecznych i technologicznych.