Continuity or Discontinuity – the Case of Macedonian Phonetics

Continuity or Discontinuity – the Case of Macedonian PhoneticsThe article presents its principal topic of the continuity of linguistic phenomena based on the material of Macedonian phonetics, treated as a constituent of south-east European phonetics, and not as an element of the Slavic world. It provides, firstly, a static perspective, produced by enumerating typologically relevant features. Seen from this perspective, Macedonian phonetics is a component of the Central Balkanic area. Secondly, emphasis has been put on processes of phonetic convergence and their differences from those of grammatical convergence. These difference account for the instability of phonetic features, or in any case their generally lesser stability compared to morphosyntactic features, but on the other hand also for the possibility for some phenomena to survive in small areas, in a few dialects, and the possibility for linguistic features to reappear, which stems from alternating cross-dialectal interference. The Macedonian language territory abounds in such situations due to its multi-ethnicity, which is greater here than anywhere else in the Balkans. Particular in this respect is the area of Aegean Macedonia, where Slavic dialects are “protected” from the influence of the literary norm – albeit in the case of Macedonian even the realisation of the literary norm is not entirely stable in terms of phonetics.Ciągłość czy jej brak – casus macedońskiej fonetykiNadrzędny temat dotyczący ciągłości zjawisk przedstawiony został na materiale macedońskiej fonetyki. Fonetyka macedońska została rozpatrzona jako składnik fonetyki Europy południowo-wschodniej, a nie jako element świata słowiańskiego. Przedstawiono, po pierwsze, obraz statyczny, wynikający z wyliczania relewantnych typologicznie cech. Ten obraz klasyfikuje fonetykę macedońską jako składnik centralnego obszaru bałkańskiego. Po drugie, położono akcent na przebieg procesów konwergencyjnych w zakresie fonetyki i na różnice w stosunku do takich procesów w zakresie gramatyki. Wynika z nich: nietrwałość cech fonetycznych, a w każdym razie ogólnie mniejsza trwałość cech fonetycznych niż cech morfo-składniowych, ale też możliwość przetrwania pewnych zjawisk na małych obszarach, w paru gwarach, możliwość powracania cech fonetycznych, co wynika z naprzemiennej interferencji międzydialektalnej. Terytorium języka macedońskiego obfituje w takie sytuacje ze względu na większą multietniczność niż gdziekolwiek indziej na Bałkanach. Szczególny pod tym względem jest obszar Macedonii Egejskiej, gdzie dialekty słowiańskie są „zabezpieczone” przed działaniem normy literackiej. Chociaż w wypadku języka macedońskiego nawet realizacja normy literackiej pod względem fonetycznym nie jest całkiem stabilna.